كوهنوردي با افزايش تغييرات اقليمي دشوارتر خواهد شد

طبق هشدار متخصص كارشناسان و دانشمندان، كوهنوردي در برخي مناطق جهان به‌دليل تغييرات اقليمي دشوارتر شده است. گرمايش هوا در كوهستان آلپ باعث نازك شدن پوشش يخي و برفي و درنتيجه رانش‌هاي پي‌درپي زمين و سقوط سنگ‌ها شده است. متخصص كارشناسان در نشست فدراسيون بين‌المللي كوهنوردي نسبت به اين مسئله هشدار دادند.

ذوب يخچال‌ها چالش‌هاي گسترده‌اي را براي كوهنوردها به‌دنبال داشته است، به همين دليل بسياري از مسيرهاي كوهنوردي متروك مانده‌اند يا به‌دليل ريسك‌هاي احتمالي تغيير كرده‌اند؛ در برخي مناطق هم فصل كوهنوردي زودتر آغاز مي‌شود.

سقوط‌هاي پي‌درپي سنگ‌ها، ريسك كوهنوردي در بسياري از مناطق را افزايش داده است

دانشمندان چه مي‌گويند؟

براساس پژوهشي با موضوع برنامه‌هاي كوهنوردي رشته‌كوه مون بلان، تغييرات متعددي در برنامه‌هاي كوهنوردي ديده مي‌شود. تغييرات اقليمي تقريبا روي كل برنامه‌هاي سفر اين منطقه از دهه‌ي ۱۹۷۰ تأثير گذاشته است و بسياري از برنامه‌ها تغيير كرده‌اند. ژاك موري از دانشگاه گرونوبل آلپ در مجله‌ي Arctic, Antarctic and Alpine Research مي‌نويسد:

علاوه بر اين، دوره‌هاي مجاز تابستاني براي كوهنوردي ديگر به‌ندرت قابل پيش‌بيني هستند و به‌دليل افزايش چالش‌ها و خطرات، زمان بهينه براي كوهنوردي به پاييز و بهار سوق پيدا مي‌كند.

براساس پژوهش گروهي فرانسوي روي قله‌هاي مختلف رشته‌كوه مون بلان در سال ۲۰۱۷، يخبندان‌ها بين سال‌هاي ۱۸۵۰ و ۲۰۱۵ به شكل چشمگيري كاهش پيدا كرده‌اند؛ به اين ترتيب شيب‌ها ناپايدار مي‌شوند و درنتيجه سنگ‌ها سقوط مي‌كنند.

كوهنوردها مي‌گويند نازك شدن يخچال‌ها و پوشش‌هاي برفي، كوهنوردي را دشوار ساخته‌اند

پژوهش كوه‌هاي آلپ اتريش هم يافته‌هاي مشابهي را نشان مي‌دهد. فلوريان ريتر از دانشگاه علوم طبيعي و علوم زندگي وين در مجله‌ي BioOne Complete مي‌نويسد: «بسياري از مسيرهاي كوهنوردي به‌شدت خطرناك شده‌اند. در بسياري از مسيرهاي يخي شرق آلپ، در اواخر تابستان و اوايل پاييز شاهد سقوط سنگ‌ها و ريزش كوه هستيم.»

در پژوهش آلپ اتريش، به معيارهاي ديگري هم اشاره شده است: «با اينكه فرآيندهاي مرتبط با گرمايش جهاني مي‌توانند احتمال حادثه را افزايش دهند اما معيارهاي ديگري مثل بارش‌هاي شديد در اين حوادث دخيل هستند كه ارتباط كمتري با گرمايش جهاني دارند.»

در راهنماهاي كوهنوردي نسل‌هاي مختلف كوهنوردها به خطرات كوهنوردي در رشته‌كوه‌ها اشاره كرده‌اند. قديمي‌ترين راهنمايي كه در اين پژوهش به كار رفته مربوط به ۱۴۶ سال پيش است و به اين صورت مي‌توانيم ركورد تغييرات را در بازه‌اي طولاني ثبت كنيم و به ارتباط آن با تغييرات اقليمي پي ببريم.

در طول ده سال گذشته شبكه‌اي از حسگرهاي بي‌سيم در كوهستان ماراتن آلپ به استريم داده‌هايي درباره‌ي سنگ‌هاي شيب‌دار، يخبندان‌هاي دائمي و آب و هواي رايج مي‌پردازد. به‌گفته‌ي جان بوتل، پژوهشگر زوريخي و رهبر پروژه‌ي نظارتي: «براساس داده‌هاي به‌دست‌آمده، شاهد سرعت بالاي تغييرات بوده‌ايم. درنتيجه ديگر نمي‌توان از برخي موقعيت‌ها بازديد كرد.»

شرايط جديد در نيوزلند

در پژوهش‌هاي مربوط به كوه كوك نيوزلند هم به شرايط سخت كوهنوردي اشاره شده است. كوهنوردها براي صعود بايد از يخچال تاسمان عبور كنند؛ اما امروزه عبور از اين يخچال به‌دليل ذوب يخ‌ها دشوارتر شده است. به‌گفته‌ي هيثر پوردي، يكي از مؤلفان مطالعه كوهستان‌ها:

يكي از جالب‌ترين نتايج مطالعه، تغييرات فضايي مرتبط با تغييرات اقليمي بود. آثار تغييرات در مناطق كم‌ارتفاع كمتر بوده اما در كوهستان‌هاي مرتفع آثار شديدتري ديده مي‌شود. البته اين تغييرات به‌دليل بارش برف سنگين فصلي تا مدتي به تعويق مي‌افتند.

عبور از شكاف‌ها در برخي مناطق كوهستاني دشوارتر مي‌شود

تأييد كوهنوردان

راهنماهاي كوهستان هم به‌سختي مسير و ضرورت سازگاري اشاره مي‌كنند. كريستين ترومسدورف رئيس فدراسيون بين‌المللي انجمن راهنماهاي كوهستاني مي‌گويد:

سقوط سنگ‌ها امروزه به بزرگ‌ترين چالش تبديل شده است. البته تغييرات اقليمي آثار متفاوتي دارد، در برخي از كوهستان‌ها تغييرات شديدتر هستند درحالي‌كه در مناطق ديگر اين‌گونه نيست.

كوهنوردهاي حرفه‌اي ايالات‌متحده، يخچال‌هاي طبيعي موجود در شمال غرب اقيانوس آرام را خطرناك ارزيابي كرده‌اند، به طوري كه در بعضي نمونه‌ها ديگر صعود از آن‌ها امكان‌پذير نيست. آنجلا هاوس، رئيس انجمن راهنمايان كوهستان آمريكا مي‌گويد: «مجموعه‌اي از شكاف‌ها غيرقابل عبور شده‌اند، خطر سقوط يخ افزايش يافته است و حوادثي مثل ريزش سنگ باعث شده تا بسياري از مسيرهاي قديمي امروزه خطرناك و غيرقابل پيش‌بيني شوند.»

پوشيدن كرامپون مانند پوشيدن كفش پاشنه‌بلند روي سطحي مرمري است. در صورتي كه برف و يخ به اندازه‌ي كافي وجود داشته باشد، يخ‌شكن‌ها داخل آن‌ها گير مي‌كنند اما امروزه ضخامت يخ و برف به‌شدت كاهش يافته است.

سنگ‌هاي حساس روي كوهستان‌ها در معرض فروپاشي و سقوط قرار دارند

راهنماهاي نپالي، افزايش وسعت شكاف‌ها را تهديد ديگري براي كوهنوردي مي‌دانند. آقاي بوت مي‌گويد: «شاهد افزايش شكاف به‌ويژه در زير سطح هستيم كه دليل اصلي آن افزايش ذوب يخ‌ها است.» براساس مجموعه‌ي پژوهش‌ها در منطقه‌ي هيماليا به‌ويژه اورست، يخچال‌ها به‌سرعت در حال عقب‌نشيني هستند. به‌دليل گرمايش و ذوب سريع يخ‌ها چند حفره‌ي آب در يخچال خومبو ديده شده است كه يكي از معابر مهم براي صعود به اورست است.

يادگيري راهنماها

نشست ساليانه‌ي فدراسيون بين‌المللي كوهنوردي در قبرس به روش عملكرد در شرايط متغير اختصاص يافته است. به عقيده‌ي آقاي ترومسدورف بايد تغييرات طبيعي مسيرهاي مختلف را در راهنماهاي كوهنوردي لحاظ كرد. او مي‌گويد: «در اين رابطه كار را آغاز كرده‌ايم اما نياز به پژوهش و حمايت بيشتري داريم. همچنين بايد به‌خوبي با چنين تغييراتي سازگار شويم.»