كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي در پي همه‌گيري ويروس كرونا
اگر در حالي داريد اين مطلب را مي‌خوانيد كه در خانه‌ايد، چراكه شركت شما با هدف مهار شيوع ويروس كرونا، شما را مقيد به انجام كار از راه دور كرده است، بدانيد كه تنهايي شما براي زمين خوب است: انتشارات گازي درحال‌حاضر در سرتاسر جهان درحال كاهش است. براساس تجزيه‌و‌تحليلي از مركز پژوهش‌هاي انرژي و هواي پاك، فقط در كشور چين، كندي اقتصادي، ۲۰۰ مگاتن كربن‌دي‌اكسيد را از جو خارج كرده است كه برابر ۲۵ درصد كاهش در ميزان انتشارات گازي اين كشور است. با ماندن نيروي سادهان در خانه، از فعاليت صنايع كم شده است و از فشار وارده بر شبكه‌ي برق كاسته شده است. در سطح بين‌المللي نيز مردم درحال اجتناب از پرواز هستند.
شايد در اين شرايط يك فرد خوشبين بگويد كه شيوع ويروس كرونا، جهان را از تغييرات اقليمي نجات مي‌دهد اما دانشمندان علم اقليم‌شناسي چنين چيزي را قبول ندارند و مي‌گويند، اين كاهش موقتي است. درواقع كشورهايي مانند چين، براي جبران پول از دست رفته، فعاليت‌هاي صنعتي خود را افزايش خواهند داد. اقتصادهاي مدرن به‌خاطر هيچ بيماري، حداقل در طولاني‌مدت، متوقف نشده‌اند. زيكه هوسفازر، دانشمند علم اقليم‌شناسي مي‌گويد با احياي اقتصاد چين و تلاش اين كشور براي جبران كاهش توليد، وضعيت برعكس مي‌شود و ما شاهد افزايش كوتاه‌مدتي در انتشارات گازي خواهيم بود. مقدار اين انتشارات با مطالعه عواملي مانند مقدار زغال‌سنگي كه چين در نيروگاه‌هاي خود مي‌سوزاند و با رديابي ماهواره‌اي ميزان انتشارات گاز نيتروس اكسيد كه شاخصي از فعاليت صنعتي است، تعيين مي‌شود (مطالعه كربن‌دي‌اكسيد روش سودمندي نيست زيرا اين گاز سريع‌تر با جو مخلوط مي‌شود و سيگنال را مبهم مي‌كند).
براي رجوع به سابقه‌ي اين نوع احياي اقتصادي به سقوط مالي سال ۲۰۰۸ آمريكا نگاه كنيد. اين امر موجب كاهش ۳ درصدي در ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي جهاني شد اما وضعيت با احياي اقتصادي، طي چند سال به حالت اول برگشت. درواقع، انتشارات جهاني، هر سال رو به افزايش خواهد بود. هوسفازر مي‌گويد:
به‌طوركلي، در چند دهه‌ي گذشته، تنها زمان‌هاي واقعي كه ما در آن شاهد كاهش قابل‌توجه انتشارات جهاني بوديم، درجريان كسادي‌هاي اقتصادي عمده بوده است. اما حتي پس آن‌ها نيز اثرات غالبا از آنچه فكر مي‌كنيد، كوچك‌تر هستند. اين وضعيت به‌طوركلي منجر به هيچ نوع تغيير سيستماتيكي نمي‌شود.
علت اصلي، ارزاني و فراواني سوخت‌هاي فسيلي است. براي اينكه كشوري بتواند ازانديشه متخصصين انرژي سبز باشد، لازم است دولت مشوق‌هاي مالي را براي ترويج و گسترش انرژي‌هاي تجديدپذير درانديشه متخصصين بگيرد. جاناتان فولي، از فعالان مبارزه با تغييرات اقليمي مي‌گويد:
همه‌گيري يك بيماري يا انتظار براي ركورد اقتصادي بزرگ، به هيچ عنوان راه‌حل كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي نيست؛ اما تاريخ به ما نشان داده است كه گاهي پس از يك شوك اقتصادي، سازماندهي مجدد اقتصادي رخ مي‌دهد.
براي مثال پس از سقوط اقتصادي سال ۲۰۰۸، اوباما قانون بهبود و سرمايه‌گذاري مجدد را امضا كرد كه در آن ۳۰ ميليارد دلار براي پژوهش و پروژه‌هاي مرتبط‌با انرژي‌هاي سبز درانديشه متخصصين گرفته شد. احتمال وقوع چنين سناريويي تحت دولت ترامپ كه زماني مدعي بود چين براي خارج كردن آمريكا از رقابت اقتصادي، تغييرات اقليمي را ساخته است، كم است.
در دنياي ايده‌آل، طرفداراني مانند هوسفازر استدلال مي‌كنند كه ما به‌عنوان يك جامعه پول زيادي را به‌سوي پروژه‌هايي مانند راه‌آهن پرسرعت و بازسازي شبكه‌ي انرژي براي ذخيره انرژي‌هاي تجديدپذيري مانند انرژي خورشيدي هدايت مي‌كنيم. اين پيشرفت براي تمام تمدن‌ها و مخصوصا دست‌اندركاران اين فعاليت‌ها، مفيد است و محركي است كه هم به اقتصاد رونق مي‌دهد و از محيط زيست محافظت مي‌كند. يكي از مولفه‌هاي اصلي برنامه‌ي گرين نيو ديل كه در سال ۲۰۱۹ در مجلس آمريكا پيشنهاد شد، تضمين مشاغل پردرآمد در بخش‌هاي انرژي سبز است. البته اصل برنامه‌ي مذكور به دوران فرانكلين روزولت برمي‌گردد كه از آن براي برگرداندن آمريكايي‌ها به كار در جريان ركورد بزرگ اقتصادي استفاده كرد. نيروي سادهان مشغول ساخت مدارس، جاده‌ها و زيرساخت‌هاي ديگر شدند، گرچه در اين حالت برخي از كارها به ضرر محيط زيست بود.
برخي مي‌گويند بحران ويروس كرونا بايد به‌عنوان فرصتي براي آماده شدن آمريكا براي جهان پس از نفت استفاده شود. پس از كمبود نفت در اوايل دهه‌ي ۱۹۷۰، در كشور آمريكا تقاضا براي اتومبيل‌هايي كه ازانديشه متخصصين سوخت بازده بالاتري داشته باشد، افزايش يافت و توليدكنندگان نيز چنين اتومبيل‌هايي را تحويل مردم دادند. شايد با اين بحران، شركت‌هايي بيشتري متوجه شوند كه كار كردن از راه دور نيز ميسر است. آرپاد هوروات كه به مطالعه‌ي اثرات زيست‌محيطي دوركاري مشغول است، مي‌گويد:
آگاهي از اين كه دوركاري موجب كاهش انتشارات مي‌شود، اطمينان‌بخش است. اما ما براي تاييد اين موضوع، داده‌هاي معتبري نداريم. درواقع، دوركاري ممكن است باعث سناريوهاي ناخواسته‌اي شود.
براي مثال ممكن است لازم باشد براي محل كار خود در منزل از وسايل گرمايشي و سرمايشي بيشتري استفاده كنيد. اين درحالي‌كه است كه ممكن است همزمان در دفتر محل كار شما نيز حتي بدون حضور شما، چين وسايلي درحال كار باشند. بااين‌حال، در كشور آمريكا حمل‌و‌نقل ۲۹ درصد از كل انتشارات را شامل مي‌شود. رفت‌و‌آمد چنان در اين ارقام نقش دارد كه دانشمندان پروژه‌ي هِستيا از دانشگاه آريزوناي شمالي مي‌توانند شهري مانند لس‌آنجلس را درانديشه متخصصين گرفته و نحوه‌ي افزايش و كاهش در انتشارات ناشي‌از رفت‌وآمدهاي آن را در طول روز نشان دهند. آن‌ها از داده‌هايي مانند جريان ترافيك و ميزان استفاده از انرژي در ساختمان‌ها براي نشان‌دادن اين موضوع استفاده مي‌كنند كه بخش عمده‌ي انتشارات در ساعات كاري مربوط به مناطق صنعتي است و سپس وقتي مردم به خانه‌هاي خود مي‌روند، نقش مناطق مسكوني در انتشارات گازي بيشتر مي‌شود. پژوهشگران دريافتند كه فقط ۱۰ درصد از جاده‌هاي شهر، مسئول ۶۰ درصد از انتشارات هستند. دوركاري در جهاني كه هم ازانديشه متخصصين اقتصادي و هم ازانديشه متخصصين اقليمي مستعد آشفتگي و بي‌نظمي است، يك ضرورت است. فولي مي‌گويد:
در آينده شوك‌هاي اقتصادي كمتري نخواهيم داشت بلكه احتمالا بيشتر خواهد بود. هرچه ارتباطات ما با هم بيشتر شود، چيزي كه مثلا در بازارهاي فروش حيوانات چين رخ مي‌دهد، مي‌تواند به‌طور ناگهاني آغازگر بحراني اقتصادي در سرتاسر جهان باشد. رويدادهاي شديد آب‌و‌هوايي مانند آتش‌سوزي‌هاي شديد استراليا، آتش‌سوزي‌هاي كاليفرنيا يا خشكسالي‌هاي شديدي كه سرتاسر جهان را فرا گرفته است، نيز اقتصاد را به لرزه درمي‌آورند. ما به سمتي مي‌رويم كه تغييرات بيشتري در الگوهاي آب‌و‌هوايي جهاني خواهيم ديد و رويدادهاي اقليمي ويران‌گرتري در انتظار ما خواهد بود.
البته خاصيت چنين اتفاقاتي آن است كه موجب مي‌شود ما به جهان بهتري فكر كنيم. هوسفازر مي‌گويد:
از آن‌جايي كه آلودگي هوا تهديد بزرگي است، شايد در آخر به اين نتيجه‌گيري برسيم كه شمار افرادي كه در اثر كاهش آلودگي هوا در جريان شيوع ويروس كرونا جان سالم به در بردند، بيش از قربانيان ويروس كرونا باشد. هنوز كسي با اطمينان نمي‌تواند در‌اين‌باره سخن بگويد، حداقل به‌اين‌خاطر كه هنوز چند ماه است كه در اين روند كاهشي قرار گرفته‌ايم و براي درك اثرات سلامتي ناشي‌از تغيير در كيفيت هوا به زمان بيشتري نياز است. اما اين مساله، خارج از قلمرو امكان نيست.
هم انديشي ها