بتمن؛ الههي قوم مايا در ۲۵۰۰ سال پيش
به انديشه متخصصين ميرسد، آن بَتمني كه همه ما ميشناسيم، شخصيتي كاملا اصيل نيست؛ زيرا درواقع نسخهاي باستاني از اين ابرقهرمان محبوب وجود دارد. اين بتمن اصيلتر كه از خدايان مورد احترام قوم مايا بود، «كاماسوتز (Camazotz)» نام داشت. قوم مايا كه پديدهآورنده يكي از عظيمترين تمدنهاي تاريخ بود، در زمينههاي بسياري همچون هنر، معماري و شهرسازي، ستارهشناسي و رياضي دستاوردهاي چشمگيري داشت و حوزهي فعاليتش به كشورهاي مكزيك، گواتمالا و السالوادر معطوف بود.
كاماسوتز كه شخصيت نسبتا كوچك اما قابل اعتنايي در فرهنگ ماياها محسوب ميشود، در زبان كيچي (از گويشهاي مردمان مايا) بهمعناي «خفاش مرگ» است. كاماسوتز در حدود سال ۲۰۰ ق.م مورد پرستش قرار ميگرفت و در اساطير مايا عمدتا بهصورت مردي با بدن و بالهاي خفاش، با صورتي نقابپوش به تصوير كشيده شده است. در متون كهن بهجاي مانده از تمدن مايا، اين خدا اينطور توصيف شده كه چاقويي را براي قرباني كردن در يك دستش گرفته و در دست ديگر نيز قلب خود قرباني را در دست دارد. بااينحال، هيچ مجسمه يا كتيبهاي از اين خداي برجاي نمانده است.
كتيبهاي باستاني كه كاماسوتز را به نقش كشيده. اين خدايگان نيمه انسان - خفاش در زبان كيچي بهمعناي خفاش مرگ است
البته اين بتمن- كاماسوتزي كه اخيرا دوباره تصويرش در شبكههاي اجتماعي منتشر شده و بازتاب نسبتا گستردهاي بين هواداران دنياي كاميكها داشته، اثر هنرمند پيكرتراشي به نام كريستين پاچيكو است. پاچيكو صاحب استوديوي طراحي به نام «كيمبال (Kimbal)» در ايالت يوكاتان، مكزيك است، جايي كه مهد تمدن ماياها بوده و هنوز هم مردماني با تبار مايايي در آنجا زندگي ميكنند. او يادآور ميشود كه بتمن، اولين موجود انسانگونهاي نيست كه بهصورت نيمه انسان-خفاش به تصوير كشيده ميشود. درواقع، اين ماياها بودند كه قبلا خداي كاماسوتز را مورد پرستش قرار ميدادند.
پاچيكو، يكي از ۳۰ هنرمند ديگري از سراسر جهان بود كه در سال ۲۰۱۴ به مناسبت سالگرد ۷۵ سالگي بتمن به نمايشگاه شركت فيلمسازي برادران وارنر دعوت شد تا اثري با محوريت شواليه تاريكي دنياي ديسي كاميكس خلق كند. پاچيكو در اثر خود، به خوبي توانست درونمايههاي آشناي شواليه تاريكي از محبوبترين شخصيتهاي دنياي كاميك را با يكي از اساطير دنياي واقعي گره بزند. حاصل كار او، مجسمه نيمتنهاي بود كه هر ببيندهاي را در نگاه اول متحير ميكرد.
بتمن/ كاماسوتز اثر كريستين پاچيكو از استوديوي طراحي كيمبال
مجسمهي مورد مباحثه در سال ۲۰۱۵ به موزه مد مكزيك منتقل و در همانجا نيز توسط شخصي ناشناس خريداري شد. تا امروز، هيچكس به درستي نميداند كه چه كسي مجسمهي بتمن باستاني را خريداري كرده يا براي اين اثر ذيارزش چقدر پرداخت كرده، اما مطمئنا هركس كه حالا صاحب اين مجسمه است، از توأماني دنياي كاميك با اساطير ماياهاي باستان به وجد آمده بود.
ممكن است براي شما سؤال پيش آمده باشد كه آيا خود كاماسوتز نيز در جزوه رايگانهاي مصور به تصور كشيده شده است؟ جالب اينكه، كاماسوتز خودش در جزوه رايگانهاي كاميك ظاهر شده، اما نه در صفحات مجموعه جزوه رايگانهاي كاميك بتمن. بلكه درواقع بهعنوان دشمن «پسر جهنمي (Hellboy)» در جزوه رايگانهاي كاميك و فيلمهاي اين مجموعه ظاهر شده است. اين خداي باستاني در جديدترين اثر سينمايي از پسر جهنمي كه بهتازگي اكران شد نيز با شخصيت استبان ريوز حضور دارد.
هم انديشي ها