گرگهاي بالغ هم مانند سگها به انسان وابسته ميشوند
شكي نيست روابط پايدار و كهن انسان با سگ، اين حيوان را به موجودي خاص براي او تبديل كرده است. سگها حتي بر تكامل انسان هم تأثير گذاشتند؛ اما اين حيوانات ويژگيهايي مثل ايجاد روابط احساسي عميق و قوي با انسان را از اجداد وحشي خود بهارث بردند. تيمي از پژوهشگران دانشگاه لوراند مجارستان رفتار بين گرگهاي دستآموز (كانيس لاپوس) و سگها (كانيس فاميلياريس) را مقايسه كردند. ريتا لنكي، رفتارشناس، دراينباره ميگويد:
سگها در وضعيت خطر بهدنبال جلب مراقبت صاحبان خود و در حضور آنان آراماند و در نبودشان علائم استرس را نشان ميدهند. حالا اين سؤال مطرح ميشود كه گرگهاي بالغ دستآموز چه ويژگيهاي مشتركي با سگها دارند كه باعث وابستگي آنها به صاحبانشان ميشود.
معيارهاي علمي وابستگي به انسان عبارتاند از: ترجيح صاحب خود بر ديگران، احساس امنيت در حضور صاحب، بروز علائم استرس در نبود او و تلاش براي برقراري ارتباط و رفتارهاي خوشآمدگويي در برخورد با صاحب. در مجموعهاي از آزمايشها، گرگها رفتاري مشابه با سگها را نشان دادند. وقتي گرگها در محيطي ناآشنا رها ميشدند، ناله ميكردند، نفسنفس ميزدند، لبهاي خود را ميليسيدند (علائم استرس) و سعي ميكردند محل اختفاي صاحبشان را پيدا كنند. توماس فاراگو، رفتارشناس، معتقد است:
درمقابل وقتي غريبهاي از مقابل گرگها ناپديد شود، رفتارهايي مثل استرس بهندرت بروز ميكنند.
گرگها در حضور صاحبان خود تمايل زيادي به كنجكاوي و مطالعه محيط پيدا ميكنند. اين تمايل نشاندهندهي حس ايمني گرگها در حضور صاحبانشان است. آزمايش يادشده ماهيت رابطهي بين كانيسها (سگسانان) و انسانها را مطالعه كرد. شخص شركتكننده در اين پژوهش، پرورشدهندهي اصلي گرگ نبود؛ بههميندليل طبق نتايج، چنين رابطهاي معمولا در سنين بالاتر شكل ميگيرد. رفتارشناسان اين پژوهش بيان ميكنند:
اين نتايج نشان ميدهند رابطهي انسان و سگها در پيوند اجتماعي بين گرگها ريشه دارد. ساختار اجتماعي گرگها بسيار مشابه با خانوادههاي انساني است.
بهگفتهي لنكاي، با اينكه رفتارهاي مشابهي از گرگها در طول آزمايش ديده شدند، بايد به تفاوت آنها با سگها توجه كرد. همچنين، گرگها هرگز به حيوان خانگي تبديل نميشوند. طبق پژوهشها، دو گونهي سگ و گرگ تقريبا از ۴۰ هزار سال پيش راه خود را از يكديگر جدا كردند. در طول اين دوره، سگها به توانايي پيوند با انسانها در تمام سنين دست يافتند. براساس پژوهش جديد، پيوند سگها با انسان از پيوند گرگها قويتر است.
پژوهشگران اين مقاله اعتقاد دارند: «در فرايند اهليسازي تغييرات كمّي هستند، نه كيفي.» پژوهش يادشده ثابت كرد انسانها و سگها تنها گونههايي نيستند كه ميتوانند ارتباط عميقي برقراري كنند و اين روابط را ميتوان در نخستيسانها هم مشاهده كرد. طبق شواهد جديد، ويژگيهاي رابطهاي مشابهي مثل استرس جدايي در گربهها ديده شدند؛ بااينحال، پژوهشها اندك هستند.
با وجود نگهداري حيوانات در خانه يا باغوحش و نيز تاريخچهي مشترك انسان با حيواناتي مثل اسب، ابعاد مختلف اين روابط مطالعه نشدند؛ اما مؤلفههاي رفتاري ديگر وابستگي به انسان مثل احساس امنيت حيوانات در حضور صاحبانشان تا اندازهاي مدانديشه متخصصين قرار گرفتند. البته كمبود پژوهشها در گونههاي ديگر لاخبار تخصصيا بهمعني ناتواني آنها براي برقراري ارتباط نيست و توانايي نگهداري از موجودات ديگر در گونههاي يكسان را ميتوان در تاريخچهي پستانداران جستوجو كرد.
هم انديشي ها