انتخاب بهترين كامپيوتر تك بردي
رايانه‌هاي تك‌بردي (SBC) رفته‌رفته بيشتر در كانون توجه قرار مي‌گيرند و شركت‌هاي مختلفي از توليدكنندگان اصلي برد، از رزبري پاي گرفته تا RockPro64 ،Asus Tinker Board ،UDOO Bolt و ديگر شركت‌هاي توليدكننده‌ي بردهاي مخصوص توسعه‌دهندگان مثل Latte Panda، در اين حوزه فعاليت مي‌كنند و متخصصان مي‌توانند با توجه به نياز خود از بين اين گزينه‌ها، بهترين گزينه را انتخاب كنند. به‌خاطر بسپاريد همه‌ي رايانه‌هاي تك‌بردي كارايي يكساني ندارند و حتما بايد بدانيد اين بردهاي برنامه‌ريزي‌شدني را براي چه استفاده‌اي لازم داريد تا با توجه به هدف خود بهترين گزينه را انتخاب كنيد.
رايانه‌ي تك‌بردي چيست؟
همان‌طوركه از نام اين دسته از سيستم‌ها مي‌توان حدس زد، رايانه‌ي تك‌بردي رايانه‌اي شخصي است كه تمام اجزاي آن ازجمل ريزپردازنده‌هاي مختلف، حافظه‌ي رم، درگاه‌هاي ورودي و خروجي (I/O) و ساير امكانات لازم روي يك برد مدار قرار داده شده‌اند. با اينكه در رايانه‌هاي روميزي اجزايي مثل حافظه‌ي رم و واحد پردازش‌هاي گرافيكي (GPU) و واحد مركزي پردازش‌ها (CPU) بايد به برد اصلي (مادربورد) متصل شوند تا به‌عنوان عضوي از سيستم فعاليت كنند، رايانه‌هاي تك‌بردي تمام اين بخش‌ها را روي يك برد به‌صورت دروني جاي داده‌اند. اغلب اين بردها كه مخصوص توسعه‌دهندگان هستند، ابعاد كوچكي دارند و با اندازه‌ي كارت‌هاي اعتباري برابري مي‌كنند؛ اما ممكن است در برخي مواقع، حتي بزرگ‌تر از مادربردهاي مرسوم سيستم‌هاي روميزي باشند.
رايانه‌ي تك‌بردي، رايانه شخصي است كه تمام اجزاي لازم را روي يك برد مداري گنجانده است
انتخاب رايانه‌ي تك‌بردي: انتظار ما از رايانه‌ي تك‌بردي چيست؟
اولين معيار براي انتخاب هرچيزي آن است كه هدف خود را به‌خوبي بشناسيم. به‌عبارت‌ديگر، بايد در وهله‌ي اول بدانيد رايانه‌ي تك‌بردي موردنيازتان قرار است چه نيازهايي را پوشش دهد و انتظار شما از آن چيست؟ بنابراين، از اين طريق درخواهيد يافت به اجراي چه نرم‌افزارهايي و چقدر قدرت پردازشي نياز داريد و درگاه‌هاي ضروري و ساير امكاناتي را طبقه‌بندي خواهيد كرد كه ممكن است براي هر فرد متفاوت باشد.
اندازه‌ي كوچك سيستم‌هاي تك‌بردي و مصرف انرژي كمشان درمقايسه‌با رايانه‌هاي روميزي يا لپ تاپ باعث شده است براي استفاده در ابزار اينترنت اشياء (IoT) بسيار مدانديشه متخصصين قرار گيرند. براي مثال، با استفاده از برد رزبري پاي يا Odroid XU4 مي‌توان هاب هوشمند خانگي رزبري پاي يا سرور خانگي مشابه Plex ساخت و با استفاده از آن بخش‌هايي از خانه را هوشمندسازي و با موبايل هوشمند و از راه دور آن را كنترل كرد. همچنين در اين سيستم‌ها، مي‌توان بازي‌هاي قديمي را شبيه‌سازي كرد كه بسياري از توسعه‌دهندگان آن‌ها را انجام مي‌دهند. علاوه‌براين، رايانه‌هاي تك‌بردي درزمينه‌ي رباتيك نيز متخصصدهاي خاص خود را دارند.
براي تشخيص حوزه‌ي مدانديشه متخصصين شما و آنچه نياز داريد، بايد به پرسش‌هايي پاسخ دهيد. اين پرسش‌ها عبارت‌اند از: آيا به ايجاد شبكه‌هاي مختلف ازطريق واي‌فاي يا اترنت يا بلوتوث نياز داريد؟ آيا قصد داريد دستگاه خود را به‌صورت رايانه‌هاي هدلس (Headless Computer) راه‌اندازي كنيد يا مي‌خواهيد از مانيتور يا نمايشگرهاي لمسي يا تلويزيون يا پروژكتور بهره‌مند شويد؟ كدام اتصالات ورودي و خروجي براي متخصصي شما ضروري است؟ براي مثال، درگاه USB يا GPIO چقدر در روند اجراي برنامه‌هاي شما متخصصد دارند؟ پاسخ به اين پرسش‌ها و طرح مسائل جزئي‌تر به شما كمك مي‌كند بهترين برد توسعه‌پذير را با توجه به نياز پردازشي و اندازه و امكانات بخريد. در علوم رايانه، به سيستم‌هايي كه مبتني‌بر شبكه و بدون نمايشگر فعاليت مي‌كنند، اصطلاحا Headless Computer يا رايانه بدون‌سر مي‌گويند.
پس به‌طورخلاصه، معيارهاي اساسي براي اجراي پروژه‌هاي مبتني‌بر رايانه‌هاي تك‌بردي اين‌گونه طبقه‌بندي مي‌شوند:
اندازه‌ي جامعه‌ي آماري استفاده‌كننده از رايانه‌ي تك‌بردي
يكي از نكاتي كه شايد خيلي از توسعه‌دهندگان براي انتخاب رايانه‌ي تك‌بردي به آن توجه نكنند، جامعه‌ي آماري افرادي است كه از آن سيستم استفاده مي‌كنند. شبكه‌ي انساني قوي و محبوبيت بيشتر هر وسيله باعث مي‌شود دسترسي به منابع اطلاعاتي براي دريافت همراهي آسان‌تر باشد و درصورت بروز اشكال، با كمك افراد بيشتري خطاهاي احتمالي را خنثي كرد. اين منابع شامل كانال‌هاي ارتباطي رسمي، وب‌سايت‌ها، جزوه رايگان‌ها و انجمن‌ها مي‌شوند. همچنين، ساير منابع مثل نرم‌افزارهاي زيرساختي كه ديگر متخصصان نوشته‌اند، به‌خوبي مي‌توانند نيازهاي اوليه‌ي بسياري از توسعه‌دهندگان را برطرف و در زمان آن‌ها صرفه‌جويي كنند. براي مثال، استفاده از بردهاي رزبري پاي با توجه به جامعه‌ي آماري دو‌ميليون‌نفري درمقايسه‌با جامعه‌ي چهار‌هزار‌نفري توسعه‌دهندگان Odroid و دو‌هزار‌نفري Pine64، قطعا يكي از بهترين انتخاب‌ها به‌شمار مي‌رود. ناگفته نماند با وجود اعضاي كم جامعه‌ي Odroid و Pine64، ديگران منابع نسبتا مناسبي دراختيار ساير توسعه‌دهندگان قرار داده‌اند.
هرچه جامعه‌ي آماري توسعه‌دهندگان بزرگ‌تر باشد، همراهي‌هاي رسمي و غيررسمي بهتر خواهد بود.
سازگاري نرم‌افزاري و همراهي از سيستم‌عامل‌ها
تقريبا تمام رايانه‌هاي تك‌بردي از توزيع‌هاي لينوكس همراهي مي‌كنند؛ اما شايد فردي قصد داشته باشد سيستم‌عامل غيرلينوكسي مانند Chrome OS يا اندرويد يا NetBSD يا OpenBSD يا حتي نسخه‌هاي مختلف ويندوز مثل ويندوز ۱۰ يا ويندوز ۱۰ نسخه‌ي IoT Core استفاده كند. بعضي رايانه‌هاي تك‌بردي از توزيع‌هاي بيشتري همراهي مي‌كنند؛ درحالي‌كه برخي از آن گزينه‌هاي كمتري دراختيار متخصص قرار مي‌دهند. البته به‌خاطر بسپاريد كميت همراهي از سيستم‌عامل‌هاي مختلف معيار مناسبي نيست؛ بلكه بايد كيفيت اجراي آن‌ها را نيز مدانديشه متخصصين قرار داد. پس تنها ملاك انتخاب نبايد گستره‌ي همراهي باشد؛ بلكه بايد سطح كيفي اجراي سيستم‌عامل در اولويت قرار گيرد.
اغلب بردهاي توسعه‌دهنده مثل رزبري پاي به ارائه‌ي تصاوير برپايه‌ي پردازنده‌هاي ARM محدود هستند؛ اما برخي از رايانه‌هاي تك‌بردي مثل UDOO Bolt و LattePanda مي‌توانند سيستم‌عامل‌هاي ۶۴ بيتي كامل را مانند ويندوز ۱۰ يا برخي توزيع‌هاي لينوكس x64 نظير اوبونتو و Pop!_OS و Fedora را به‌راحتي اجرا كنند. علاوه‌بر همراهي از سيستم‌عامل‌ها، رايانه‌هاي تك‌بردي درزمينه‌ي سازگاري نرم‌افزاري و اپليكيشن‌ها نيز تفاوت‌هاي زيادي دارند كه بايد به اين موضوع نيز توجه كنيد.
لوازم جانبي دردسترس براي رايانه‌ي تك‌بردي
معمولا تنوع لوازم جانبي موجود در بازار براي هر محصول با ميزان محبوبيت و فروش آن رابطه‌ي مستقيمي دارد؛ بنابراين، رايانه‌هاي تك‌بردي نيز از اين مسئله مستثنا نيستند و هرمدلي كه فروش بيشتري دارد، لوازم جانبي بيشتري مانند افزونه‌ها و كيس‌هاي مختلف براي متخصص ارائه مي‌كند. براي مثال، رزبري پاي با توجه به محبوبيتش، انواع لوازم جانبي نيز برايش فراهم شده است. لوازم جانبي رزبري پاي محدوده‌ي وسيعي دارند كه انواع كيس‌هاي شبيه‌سازي بازي، كيس‌هاي پويا تا مدل‌هاي مختلف بردهاي افزودني مثل PI HAT براي فراهم‌كردن LED يا شبكه‌ي داخلي اترنت را شامل مي‌شوند. درمقابل، بردهاي Odroid و Pine64 با وجود مدل‌هاي مختلف كيس‌ها و حسگرها و اجزاي خارجي، همچنان به فراواني رزبري پاي نمي‌رسند.
به‌طورخلاصه، مي‌توان لوازم جانبي رايانه‌هاي تك‌بردي را به چند دسته تقسيم كرد:
ارزش
ارزش بردهاي توسعه‌دهنده بسيار مهم است. پرچم‌دار شركت رزبري پاي، مدل Raspberry Pi 4، حدود ۳۵ دلار آمريكا ارزش دارد و ساير بردهاي موجود در بازار كم‌وبيش در همين بازه‌ي ارزش عرضه مي‌شوند و براي خريد برخي مدل‌ها نيز تا ۱۰۰ دلار بايد پرداخت كرد. البته نمونه‌هاي گران رايانه‌هاي تك‌بردي مانند UDOO Bolt نيز در بازار وجود دارند كه چندصد دلار ارزش خواهند داشت. ناگفته نماند سيستم‌هاي تك‌بردي UDOO Bolt با پردازنده‌ي گرافيكي دروني Ryzen قدرت ارائه مي‌كند كه مي‌تواند با لپ‌تاپ يا رايانه‌هاي روميزي رقابت كند؛ بنابراين، اكثر متخصصان نيازي به آن نخواهند داشت و با بردهاي پنج تا دَه دلاري مي‌توانند نياز خود را رفع و با هزينه‌ي ۳۵ تا ۵۰ دلار بردهاي بسيار قدرتمندتري تهيه كنند.
بهترين رايانه‌ي تك‌بردي موجود در بازار
انتخاب بهترين رايانه‌ي تك‌بردي و به‌طوركلي انتخاب بهترين كالاي الكترونيك به عوامل زيادي بستگي دارد كه براي هر فردي ممكن است اولويت‌هاي متفاوتي داشته باشند. بااين‌حال، اگر قرار باشد در اين رقابت و با درانديشه متخصصينگرفتن تمام شرايط مدلي را به‌عنوان برترين مدل رايانه‌هاي تك‌بردي انتخاب كنيم، بايد به‌سراغ رزبري پاي ۴ برويم. خوشبختانه با موفقيت رايانه‌هاي تك‌بردي مثل رزبري پاي و ريزكنترل‌گرهايي (MCU) مثل Arduino مي‌توانيد با خاطري آسوده به گروه فوق‌العاده‌اي از بردهاي مخصوص برنامه‌نويسي و ميكروكنترلرهاي مختلف دسترسي داشته باشيد.
برد رزبري پاي ۴ يكي از بهترين گزينه‌هاي موجود در بازار است كه بيشترين همراهي را دراختيار توسعه‌دهنده قرار مي‌دهد. بعداز رزبري پاي، بردهاي پاين۶۴ و ادرويد ازانديشه متخصصين لوازم جانبي و جامعه‌ي آماري توسعه‌دهندگان در جايگاه بعدي قرار مي‌گيرد. سيستم تك‌بردي Odroid XU4 و Odroid C4 و Rock pro64 رقباي سرسخت رزبري پاي به‌شمار مي‌روند كه به‌خوبي مي‌توانند جايگزين سيستم‌هاي پاي شوند.
رايانه‌ي تك‌بردي Asus Tinker Board نيز بسيار عالي اندرويد را اجرا مي‌كند و همراهي بسيار خوبي براي توسعه‌دهندگان فراهم كرده است. اگر براي خريد رايانه‌ي تك‌بردي خود بودجه‌ي زيادي در انديشه متخصصين گرفته‌ايد، UDOO Bolt مي‌تواند با وجود اندازه‌ي كوچكش درحد رايانه‌ي روميزي قدرت‌نمايي كند. برد LattePanda نيز در دسته‌ي بردهاي گران‌ارزش قرار مي‌گيرد و مانند مدل Bolt مي‌تواند سيستم‌عامل لينوكس ۶۴ بيتي و ويندوز را بسيار روان و با قدرت اجرا كند.
درنهايت با درانديشه متخصصينگرفتن معيارهاي كارايي و ارزش، مي‌توان طبقه‌بندي را به‌صورت زير خلاصه كرد:
جمع‌بندي
بازار رايانه‌هاي تك‌بردي مانند تمام بخش‌هاي فناوري محصولات متنوع با ارزش‌هاي مختلفي در خود جاي داده است؛ بنابراين، بايد در وهله‌ي اول هدف و نياز خود را مطالعه كنيد و از بين دستگاه‌هاي مختلف با اندازه‌هاي كوچك و بزرگ كه گاهي به‌اندازه‌ي بسته‌اي آدامس خواهند بود، متناسب‌ترين مدل را انتخاب كنيد و بخريد تا از درگاه‌هاي مختلف آن و سازگاري‌هاي نرم‌افزاري و سيستم‌عامل‌هاي احتمالي نهايت بهره را براي دستيابي به نتيجه‌ي دلخواه خود ببريد.
هم انديشي ها