گياهان خانواده كروسيفر و مطالعه تاثير آنها در مبارزه با سرطان
سبزيجات خانوادهي كروسيفر داراي فيبر بالا، كالري كم و غني از مواد مغذي نظير ويتامينهاي C، E و K، فولات و مواد معدني هستند. وندانا شيث سخنگوي آكادمي تغذيه و ديابت ميگويد:
اين موضوع كه آيا اين سبزيجات از ابتلاي به سرطان نيز پيشگيري ميكنند يا خير، موضوع مطالعاتي است كه در حال انجام هستند. اگرچه مطالعات انجامشده روي حيوانات آزمايشگاهي، مزاياي قابلتوجهي مانند حفاظت از DNA و خواص ضدالتهابي آنها را تاييد ميكنند، ولي نتايج مطالعات انساني تاحدودي گيجكننده بوده است.
تمام سبزيجات خانوادهي كروسيفر حاوي گلوكوزينولات هستند؛ مادهاي طبيعي كه طي فرايند پخت و هضم به تركيبات فعالي به نام ايزوتيوسياناتها و اندولها تجزيه ميشود. در فرايندهاي آزمايشگاهي روي موشها مشخص شده است كه اين تركيبات از سرطان مثانه، سينه، كولون، كبد، ريه و معده پيشگيري ميكنند. آنها از آسيب ديدن DNA با غيرفعال كردن مواد سرطانزا و كاهش التهاب حفاظت ميكنند. آنها همچنين ميتوانند از تشكيل عروق خوني در تومورها و مهاجرت سلولهاي سرطاني و انتشار سرطان به بخشهاي ديگر بدن جلوگيري كنند.
با اين حال نتايج حاصل از مطالعات انساني متناقض بوده است. در بسياري از مطالعات ارتباطي بين مصرف گياهان كروسيفر و سرطانهاي پروستات، كولون و ركتوم يا سرطان سينه ديده نشده است. البته در برخي مطالعات نشان داده شده مرداني كه داراي رژيمهاي غذايي حاوي مقادير زياد كروسيفر بودهاند، در معرض خطر كمتر ابتلاي به سرطان پروستات قرار داشتهاند و زناني كه از چنين رژيمهاي غذايي مصرف ميكردند، داراي خطر كمتر ابتلا به سرطان سينه بودهاند. در يك مطالعه در هلند گزارش شد زناني كه مقادير زيادي از سبزيجات كروسيفر مصرف ميكنند، داراي خطر كمتر ابتلا به سرطان كولون هستند ولي چنين ارتباطي در مورد خطر ابتلا به سرطان ركتال مشاهده نشد. نتايج تجزيهوتحليل يك مطالعهي ديگر نشان ميداد ميزان خطر ابتلا به سرطان ريه در زناني كه در هفته بيش از ۵ بار از اين نوع سبزيجات مصرف ميكردند، كمتر بود.
خصوصيات ژنتيكي متفاوت افراد ممكن است تا حدي توجيهكنندهي تفاوتهاي مشاهدهشده باشد. دانشمندان اخيرا متوجه شدهاند كه نيمي از مردم فاقد ژني هستند كه در حفظ و استفاده از تركيبات حفاظتي اين سبزيجات در بدن نقش دارد.
سبزيجات كروسيفر همچنين داراي ديگر تركيبات محافظتي شامل كاروتنوئيدها (رنگدانههاي گياهي كه ممكن است رشد غيرطبيعي سلول را كنترل كنند)، ويتامين C (بهعنوان آنتياكسيداني كه از سلولها و سيستم ايمني محافظت ميكند) و فولات (در حفظ سلامت DNA و غيرفعال نگهداشتن ژنهاي محرك سرطان نقش دارد) هستند. سبزيجات كروسيفر غيرنشاستهاي هستند و منبع خوبي از فيبر بهحساب ميآيند. موسسهي آمريكايي پژوهشهاي سرطان با مرور مقالات مختلف به اين نتيجه رسيده است كه:
- رژيمهاي غذايي غني از فيبر روي كاهش خطر ابتلا به سرطانهاي كولوركتال اثر دارند.
- رژيمهاي غذايي حاوي مقادير زيادي از سبزيهاي غيرنشاستهاي، احتمالا خطر ابتلا به سرطانهاي دهان، گلو و حنجره را كاهش ميدهند.
- رژيمهاي غذايي حاوي كاروتنوئيد بالا، احتمالا موجب كاهش خطر ابتلا به سرطان ريه و نيز سرطانهاي دهان، گلو و حنجره ميشوند.
طبق گزارش صندوق پژوهشهاي جهاني سرطان، شواهد معدودي وجود دارد كه نشان ميدهد سبزيجات غيرنشاستهاي خطر ابتلا به سرطانهاي دهان، گلو، حنجره، مري، ريه و سرطان سينهي گيرندهي استروژن منفي را كاهش ميدهند. البته شواهد محكمي در مورد اينكه مصرف فيبرهاي گياهي خطر ابتلا به سرطان كولون را كاهش ميدهند، وجود دارد.
خانم شيث هشدار داد بهترين كار اين است كه اين سبزيها بهشكل طبيعي در رژيم غذايي مصرف شوند و نه بهصورت مكملهاي رژيمي؛ زيرا مقادير اضافي برخي ويتامينها و كاروتنوئيدها ممكن است واقعا مضر باشند. مقدار بسيار كم فولات با افزايش خطر سرطان كولوركتال همراه است ولي نتايج پژوهشهاي اخير نشان دادهاند كه مقادير غيرمعمول و زياد اسيد فوليك (فرمي كه در مكملها و غذاهاي غنيشده با اين ماده ديده ميشود) نيز با افزايش خطر ابتلا به سرطان كولوركتال همراه است.
بهطور كلي جاي ترديدي وجود ندارد كه سبزيجات خانوادهي كروسيفر نظير كلم بروكلي، كلم بروكسل، گلكلم و نيز شلغمها و سبزيجات داراي برگ تيره مانند كلمبرگ و آراگولا براي سلامتي شما خوب هستند.
هم انديشي ها