استفاده از اينترنت براي درمان سرطان مفيد است يا مضر؟

اكثر مردم وقتي با تشخيص بالقوه يا واقعي سرطان مواجه مي‌شوند، اغلب قبل از مراجعه به پزشك متخصص مايل‌اند بيماري‌شان را در گوگل‌ مطالعه كنند. متأسفانه دكتر گوگل هميشه نمي‌داند چه چيزي به‌نفع ما است. بيماران يك نسل قبل براي درمان بيماري‌هايي نظير سرطان به‌شدت به تشخيص پزشك معالجشان وابسته بودند. بااين‌حال، امروزه اينترنت دراختيار مردم قرار دارد و مي‌توان طيف گسترده‌اي از اطلاعات مجازي را از انواع منابع مختلف به‌دست آورد؛ از متخصصاني كه واقعيت‌ها را مبتني بر شواهد و مدارك ارائه مي‌كنند تا افرادي كه با فريب‌كاري سر مردم كلاه مي‌گذارند. مردم بايد با هوشياري كامل بين وب‌سايت‌هاي مناسب و نامناسب تمايز قائل شوند؛ به‌ويژه آنكه توصيه‌هاي غيراصولي مي‌تواند براي افراد خطرناك باشد. دكتر ليديا شاپيرا، متخصص انكولوژي طبي در مركز پزشكي دانشگاه استنفورد مي‌گويد:

مردم به‌راحتي مي‌توانند وارد وب‌سايتي مملو از اطلاعات غلط شوند كه آن‌ها را به تصميم‌گيري‌هايي مصمم مي‌كند كه شايد به‌نفعشان نباشد.

دكتر شاپيرا سردبير وب‌سايت بسيار مطمئن www.cancer.net است كه اطلاعات واضح و علمي درباره‌ي سرطان و درمان آن را دراختيار بيماران و خانواده‌ها و دوستانشان قرار مي‌دهد. وي در زمينه‌ي سرطان سينه تخصص دارد و به درمان زناني مشغول است كه درمان دارويي بعد از عمل با داروهايي نظير تاموكسيفن يا مهاركننده‌هاي آروماتاز را نمي‌پذيرند؛ زيرا با وبگردي در اينترنت به اين نتيجه رسيده‌اند كه اين داروها برايشان مضر است. هرچند مطالعه‌هاي گسترده نشان مي‌دهد اين داروها از بازگشت سرطان سينه جلوگيري مي‌كنند. او مي‌گويد:

اعتقاد زن‌ها درباره‌ي ضرر داروهاي مذكور، واكنشي احساسي و براي پزشكان خيلي دشوار است كه آن‌ها را براساس واقعيت‌ها قانع كنند.

انجمن سرطان آمريكا نيز هشدار مي‌دهد هنگام ابتلا به سرطان، اطلاعات نادرست ‌براي افراد مضر است. بسياري از اطلاعات موجود در اينترنت درباره‌ي سرطان مبتني بر انديشه متخصصينات‌هاي شخصي و منافع مالي است و اساس علمي ندارد. افراد مي‌توانند هر نوع اطلاعاتي را الكترونيك منتشر كنند و عده‌اي از مردم ممكن است با اين اطلاعات محدود و ناقص يا اشتباه مواجه مي‌شوند. برخي حتي سعي مي‌كنند ديگران را فريب دهند.

دكتر ديويد وولپاو، پزشك خانوادگي در منچستر، از مردي جوان مي‌گويد كه يك هفته گلودرد داشت و به‌واسطه‌ي تحقيق در اينترنت، خود را مبتلا به سرطان دهان مي‌دانست. اين دكتر با مطالعه بيمار، او را فاقد عوامل اصلي خطرناك سرطان تشخيص و با آزمايشي ساده نشان داد بيماري او فقط سرماخوردگي است. دكتر وولپاو مي‌گويد:

مردم نبايد انتظار داشته باشند وب‌سايت جاي پزشك معالج را برايشان بگيرد. پزشك خانوادگي علاوه‌بر سال‌هاي طولاني تحصيل و تجربه، شما را مي‌شناسد و از پيشينه‌ي پزشكي خانواده و عوامل خطرناك و... نيز مطلع است. وب‌سايت‌ها حتي با وجود انتشار اطلاعات بي‌پايه‌ي علمي، همچنان مطمئن به‌انديشه متخصصين مي‌رسند.

به‌عنوان مثال، افرادي كه به‌دنبال جديدترين روغن مار مي‌گردنند، مطمئنا آن را در اينترنت پيدا خواهند كرد. درنتيجه، جامعه‌ي سرطان هشدار مي‌دهد مردم دربرابر ادعاهايي ازاين‌دست مراقبت باشند: «پيشرفت علمي»، «درمان معجزه‌آسا»، «مواداوليه‌ي اسرارآميز» يا «درمان باستاني» و نيز محصولاتي كه تضمين مي‌كنند درصورت نتيجه‌نگرفتن، مشتري مي‌تواند پولش را پس بگيرد يا ‌فقط يك منبع خاص آن را عرضه مي‌كند يا براي درمان طيف وسيعي از بيماري‌هاي به‌كار مي‌رود.

درهرصورت، افراد مبتلا به سرطان مي‌توانند اطلاعات ارزشمندي از اينترنت به‌دست آورند. دكتر شاپيرا مي‌گويد:

اينترنت ابزاري است كه مردم براي دسترسي به اطلاعات مبتني بر پايه‌ي علمي مي‌توانند از آن استفاده كنند. درضمن، به بيماران كمك مي‌كند براي مشاوره با پزشك متخصص آمادگي لازم را داشته باشد و بعد از مشاوره، مي‌توانند ازطريق اينترنت،‌ ارزش و اهميت توصيه‌هاي او را مطالعه كنند.

دكتر شاپيرا توصيه مي‌كند مردم به‌سراغ منابعي اينترنتي بروند كه به‌دنبال منفعت مالي نيستند. حتي وب‌سايت‌هاي متعلق به مؤسسات پزشكي نيز ممكن است مطالبي براي تبليغ خودشان منتشر كنند. باوجوداين، اطلاعات وب‌سايت www.cancer.net را اعضاي انجمن آمريكايي انكولوژي باليني تهيه مي‌كنند. دكتر شاپيرا پيشنهاد مي‌كند مردم اطلاعات منتشرشده‌ي جامعه‌ي سرطان آمريكا و مؤسسه‌ي ملي سرطان را مطالعه كنند.

اينترنت نه‌تنها اطلاعات ارزشمندي ارائه مي‌كند و افراد را به‌سمت منابع مطمئن سوق مي‌دهد؛ بلكه به بيماران كمك مي‌كند حمايت‌هاي روحي‌اجتماعي از گروه‌هاي الكترونيك به‌دست آورند. دانيل جنتيل از مؤسسه‌ي سرطان لوين و همكارش ۱۷۰ بيماري را مطالعه كردند كه از فناوري اطلاعات استفاده مي‌كردند. آن‌ها دريافتند گروه‌هاي رسانه‌هاي اجتماعي كمك بزرگي براي بيماران مبتلا به سرطان محسوب مي‌شوند؛ به‌‌ويژه براي كساني كه از حمايت اجتماعي بي‌بهره‌اند. اين بيماران هنگام حضور در گروه‌ها، به‌صورت غيرمستقيم يا ناشناس با ديگران درباره‌ي مسائل عاطفي و معنوي صحبت و توصيه‌هاي مفيد و مناسبي در زمينه‌ي موضوعات مربوط به درمان دريافت مي‌كنند. بااين‌حال، دكتر شاپيرا هشدار مي‌دهد برخي از گروه‌هاي الكترونيك را پزشكان متخصص اداره مي‌كنند و در برخي ديگر، مطالب را افرادي منتشر مي‌كنند كه اصلا دانش علمي ندارند. اطلاعاتي كه بيمار از اين گروه‌ها به‌دست مي‌آورد، ترجيحا با پزشك متخصص بايد درميان بگذارد تا دچار اشكال نشود.

همچنين، دكتر شاپيرا پيشنهاد مي‌كند بيماران نبايد براي مطالعه بيماري‌شان در اينترنت زيرفشار قرار بگيرند؛ مگر آنكه ازلحاظ احساسي و فكري آمادگي پذيرش اطلاعات به‌دست‌آمده را داشته باشند. او مي‌گويد:

شايد بهتر باشد بيماران مطالعه اينترنتي بيماري سرطان را به ديگران بسپارند. در زمان‌هاي مختلف، مردم به اطلاعات گوناگوني نياز دارند. برخي آمادگي پذيرش اطلاعات مربوط‌به سرطان را ندارند كه امري طبيعي است. عده‌اي هم ترجيح مي‌دهند اين اطلاعات را از اينترنت پيدا كنند؛ اما تصميم‌گيري را به پزشك معالج محوّل ‌كنند يا خودشان نيز در تصميم‌گيري دخيل باشند.

درپايان، توصيه مي‌كنيم بدون نگراني درباره‌ي درمان‌هاي مختلف بيماري سرطان، با پزشك خود صحبت كنيد و براي زماني‌كه شايد بدنتان به درمان تجويزي دكتر واكنش بدي نشان دهد، حتما درمان جايگزين مدانديشه متخصصينتان را به پزشك معالج اطلاع دهيد.