داروي جديدي كه ۶ نوع سرطان را درمان مي‌كند
داروي شيمي‌درماني جديدي با رويكردي نظير رويكرد اسب تروا معرفي شده كه راه خود را به آزمايش‌هاي باليني درمان سرطان‌هاي مختلف باز كرده است. پژوهشگران مؤسسه‌‌هاي پژوهشي مختلف، اين درمان جديد را در يك آزمايش باليني اشكال از ۱۴۷ بيمار آزمايش كردند تا مزايا و عواض جانبي احتمالي آن را ارزيابي كنند.
اين دارو كه نامش تيسوتوماب ودوتين (tisotumab vedotin) است و به‌اختصار TV خوانده مي‌شوند، از يك آنتي‌بادي منوكلونال و يك جزء سمي ساخته شده كه مي‌تواند براي سلول كشنده باشد. آنتي‌بادي هديه‌ي بزرگ اسب تروا در خانه‌ي دشمن است. اين دارو در غشاي سلول به‌دنبال پرچم‌هاي سيگنال‌دهنده (به نام فاكتورهاي بافتي) مي‌گردد و تقاضاي ورود مي‌كند. درحالي‌كه تمام انواع سلول‌هاي سالم اين فاكتورها را دارند، انواع مختلفي از تومورها از اين فاكتورها به‌عنوان راهي براي رشد خارج از كنترل خود استفاده مي‌كنند. بر اين اساس، اين فاكتورها هدف جذابي براي سلاح‌هاي شيميايي ضدسرطان هستند. در اين مورد، مولفه‌اي كه اين وظيفه‌ي مرگبار را به‌عهده دارد، مونومتيل آريستاتين اي (monomethyl auristatin E) است؛ ملكولي كه از تكثير سلول‌ها جلوگيري مي‌كند. جان د‌بونو از مؤسسه‌ي پژوهشهاي سرطان مي‌گويد:
چيزي كه درمورد اين درمان هيجان‌انگيز است، اين است كه مكانيسم عمل آن كاملا جديد است. اين دارو مانند يك اسب تروا عمل مي‌كند و به‌صورت پنهاني وارد سلول‌هاي سرطاني شده و آن‌ها را نابود مي‌كند. مطالعات مقدماتي ما نشان مي‌دهند كه اين دارو داراي ظرفيت درمان انواع مختلفي از سرطان‌ها به‌ويژه برخي از سرطان‌هايي است كه نرخ ماندگاري بسيار پاييني دارند.
اين‌ها شامل سرطان دهانه‌ي رحم، مثانه، تخمدان، مري و ريه مي‌شوند. بيشترين اثربخشي در كساني كه مبتلا به سرطان مثانه بودند، ديده شد: ۲۷ درصد از داوطلباني كه در اين آزمايش شركت كرده بودند، شاهد ثابت ماندن وضعيت بيماري خود بودند. اما درمورد سرطان ديواره‌ي رحم، ۷درصد از بيماران بهبودي حاصل كردند. پائول وركمن، مدير اجرايي مؤسسه‌ي پژوهشهاي سرطان مي‌گويد:
اين هيجان‌انگيز است كه توانايي داروي TV را در زمينه‌ي درمان سرطان‌هايي كه درمانشان دشوار است، ببينيم. من منتظر پيشرفت اين دارو در كلينيك‌ها هستم و اميدوارم كه بتواند براي بيماراني كه درحال حاضر هيچ گزينه‌ي درماني ندارند، سودمند باشد.
البته اين پيشرفت آهسته است. آزمايش باليني مرحله‌ي اول در سال ۲۰۱۳ آغاز شد. در آن مرحله ايمن بودن اين دارو روي ۲۷ بيمار آزمايش شد. يك سال و نيم بعد اشكالات جدي سلامتي از جمله علايم ديابت نوع دوم شديد، التهاب مخاط و تب پيش آمد. استفاده از دوزهاي كمتر موجب كاهش اين عوارض جانبي شد، اگرچه درمان هنوز اشكالاتي داشت و خونريزي از بيني، حالت تهوع و خستگي از مواردي بود كه بيماران مكرر گزارش مي‌كردند. بااين‌حال، زماني‌كه پاي مرگ و زندگي درميان باشد، اشكالاتي نظير اين‌ها چندان به چشم نخواهند آمد.
آزمايش مرحله‌ي يك، راه ورود دارو به مرحله‌ي دو را باز كرد. در آن مرحله نشان داده شد كه داروي TV مي‌تواند درمورد بيماراني كه درمان سرطان آن‌ها غيرممكن شده است، تفاوت بزرگي ايجاد كند. د‌بونو مي‌گويد:
TV داراي اثرات جانبي قابل مديريتي است و ما در برخي از بيماران پاسخ‌هاي خوبي مشاهده كرديم. تمام آن‌ها داراي سرطان پيشرفته‌اي بودند كه قبل از آن به‌ميزان زيادي با ديگر داروها مورد درمان قرار گرفته بودند و ديگر اين درمان‌ها روي آن‌ها تاثيري نداشتند.
گام بعدي اين است كه آزمايش مرحله‌ي دوم گسترش پيدا كند اين دارو روي سرطان‌هاي روده و پانكراس نيز مورد مطالعه قرار گيرد. همچنين قرار است اين دارو به‌عنوان داروي خط دوم براي درمان سرطان‌هاي دهانه‌ي رحمي كه به درمان اوليه پاسخ نداده‌اند، آزمايش شود. البته بايد توجه داشته باشيم كه اين دارو يك نوش‌دارو يا پايان سرطان نيست، اما زماني‌كه ديگر روش‌هاي درمان سرطان ديگر اثري ندارند، داشتن دارويي كه بتواند موجب ايجاد تفاوت در شرايط بيماران شود، اميدواركننده است.
اگر همه چيز خوب پيش برود، مي‌توان انتظار داشت كه در چند سال آينده اين دارو وارد مرحله‌ي سوم آزمايش شود؛ مرحله‌اي كه در آن ميزان اثربخشي و ايمني آن با درمان‌هاي مشابه مورد مقايسه قرار مي‌گيرد. اين كار به هزينه و زمان نياز دارد، بنابراين ما نمي‌توانيم انتظار داشته باشيم كه TV به‌همين زودي در دسترس بيماران قرار گيرد. وركمن مي‌گويد:
ما به‌شدت نيازمند درمان‌هايي نظير اين هستيم كه بتواند به شيوه‌هاي جديدي به سرطان حمله كند و حتي عليه تومورهايي كه دربرابر درمان‌هاي استاندارد مقاوم شده‌اند، مؤثر باشد.
هم انديشي ها