تركيب ورزش و اجتناب از نشستن طولاني، راهكاري براي كنترل فشار خون بالا
براساس پژوهش جديدي كه در ژورنال «هايپرتنشن» منتشر شده است، پياده‌روي صبحگاهي ۳۰ دقيقه‌اي روي تردميل مي‌تواند ميانگين فشار خون در بين زنان و مردان مسن، چاق يا سنگين‌وزن را در هشت ساعت مابقي روز كاهش دهد. زنان چاق يا داراي اضافه‌وزن براي اينكه تأثيرات تمرين صبحگاهي را بيشتر كنند، مي‌توانند هر نيم‌ساعت، به‌مدت سه دقيقه از جاي خود بلند شوند و پياده‌روي كوتاهي داشته باشند.
پژوهشگران در مطالعه زنان و مردان ۵۵ تا ۸۰ ساله‌ي چاق يا داراي اضافه‌وزن مي‌خواستند بفهمند آيا اثرات مثبت و مفيد ورزش صبحگاهي بر فشار خون به‌خاطر نشستن طولاني‌مدت در مابقي روز خنثي مي‌شود يا خير. آن‌ها همچنين به‌دنبال فهميدن اين موضوع بودند كه آيا با وقفه‌هاي كوتاه و مستمر در نشستن طولاني مي‌توان مزاياي ورزش صبحگاهي را افزايش داد؟ مايكل ويلر، نويسنده‌ي ارشد اين پژوهش مي‌گويد:
به‌طور سنتي اثرات ورزش و بي‌تحركي به‌صورت جداگانه مطالعه شده‌اند. ما با انجام اين پژوهش مي‌خواستيم بفهميم كه آيا اين رفتارها، تأثير مشتركي بر فشار خون دارند يا خير.
پژوهشگران اين موارد را مطالعه كردند: هشت ساعت نشستن بدون‌وقفه؛ يك ساعت نشستن و بعد نيم‌ساعت ورزش‌كردن (اين ورزش شامل پياده‌روي روي تردميل با شدت متوسط است) و سپس ۶٫۵ ساعت نشستن مداوم؛ يك ساعت نشستن و بعد ۳۰ دقيقه ورزش و سپس نشستن به‌مدت ۶٫۵ ساعت البته هر نيم‌ساعت با وقفه‌اي سه دقيقه‌اي مشغول پياده‌روي ملايمي شوند. اين پژوهش در محيط آزمايشگاهي كنترل‌شده انجام شد و شركت‌كنندگان شب قبل و روز آزمايش، غذاهاي استاندارد مشابهي خوردند. فشار خون و سطح آدرنالين به‌طور مستمر در طي هشت ساعت مطالعه شد.
پژوهشگران دريافتند كه ميانگين فشار خون به‌خصوص فشار خون سيستوليك بين مردان و زناني كه در تمرينات ورزشي صبحگاهي شركت داشتند، در مقايسه ساير شركت‌كنندگاني كه ورزش نكردند، كاهش يافته بود. براي زناني كه علاوه‌بر ورزش صبحگاهي، در طول هشت ساعت نشستن خود، طي وقفه‌هاي منظم و مكرر مي‌ايستادند، كاهش قابل‌توجهي در ميانگين فشار خون سيستوليك آن‌ها مشاهده شد؛ هرچند براي مرداني با شرايط مشابه هيچ تفاوتي ديده نشد.
فشار خون سيستوليك، دو رقم اول فشار خون محسوب مي‌شود كه به فشار رگ‌هاي خوني در زمان تپش قلب مربوط است. دو رقم دوم فشار خون، فشار خون دياستوليك را نشان مي‌دهد كه فشار خون درون رگ‌ها بين هر ضربان قلب را مشخص مي‌كند. ويلر مي‌گويد:
فشار خون سيستوليك بالا در افراد بالاي ۵۰ سال در مقايسه با فشار خون دياستوليك، خيلي بيشتر مي‌تواند وقوع بيماري‌هاي قلبي و عروقي را پيش‌بيني كند.
دستورالعمل انجمن قلب آمريكا و كالج آمريكايي قلب و عروق، فشار خون بالا را ۱۳۰/۸۰ و بالاتر مي‌دانند. ويلر مي‌گويد:
ميران كاهش فشار خون بعد از تمرينات ورزشي و وقفه‌هايي كه در نشستن طولاني‌مدت داشتند، در هر دو گروه زنان و مردان به همان مرحله‌ي مورد انتظاري رسيد كه داروي ضدفشارخون موجب كاهش مرگ ناشي از بيماري‌هاي قلبي و سكته‌ي مغزي مي‌شود؛ البته ميزان اين كاهش در زنان بسيار بيشتر بود.
پژوهشگران علت اين تفاوت جنسيتي را نفهميدند؛ اما فكر مي‌كنند كه مجموعه‌اي از عوامل نظير واكنش‌هاي متفاوت آدرنالين به تمرينات ورزشي و اين واقعيت كه همه‌ي زنان حاضر در اين پژوهش در سن يائسگي بودند (ايامي كه خطر بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي در زنان افزايش مي‌يابد)، مي‌تواند علت اين اتفاق باشد.
در ساير پژوهش‌ها مشخص شده است كه اجتناب از نشستن طولاني مي‌تواند اثرات مثبت بيشتري روي فشار خون افرادي با خطر بالاتر بيماري‌هاي قلبي و عروقي داشته باشد. پژوهشگران دريافتند كه با اجتناب از نشستن طولاني‌مدت مي‌توان مزايايي كه ورزش‌كردن در پايين‌آوردن فشار خون دارد را افزايش داد؛ بااين‌حال پژوهش‌هاي آينده به‌طور خاص بايد تأثير ايجاد وقفه در نشستن طولاني را روي فشار خون گروه‌هاي مختلف جنسيتي مطالعه كنند. دكتر ويلر مي‌گويد:
شروع اين پژوهش را عمداً با تمرينات ورزشي آغاز كرديم؛ چراكه مي‌خواستيم روي مزاياي تركيب جديد ورزش و وقفه در نشستن طولاني تمركز كنيم. بااين‌حال نمي‌توانيم بااطمينان بگوييم كه فقط ايجاد وقفه در نشستن طولاني موجب كاهش فشار خون در مردان نمي‌شود؛ زيرا اثرات اين روش در سايه‌ي تأثير تمرينات ورزشي پنهان شده است.
در پژوهش‌هاي آينده بايد همين تأثيرات را روي افراد جوان و كساني كه اضافه‌وزن ندارند، مطالعه كرد. ويلر مي‌گويد:
از آنجا كه نسبت فشار خون افراد سنگين‌وزن با افزايش سن بيشتر مي‌شود، اتخاذ استراتژي تركيب تمرينات ورزشي و وقفه در نشستن طولاني براي كنترل و پيشگيري از افزايش فشار خون بالا حائز اهميت است.
هم انديشي ها