عادات غذايي بد، مرگبارتر از مصرف سيگار هستند
پژوهشگران در مطالعه‌ي جديدي كه به‌تازگي در مجله‌ي Lancet منتشر شد، عادات غذايي مردم ۱۹۵ كشور را در سرتاسر جهان مطالعه كردند تا برآورد كنند كه رژيم‌هاي غذايي ضعيف تا چه حدي روي ميزان مرگ‌و‌مير اثر دارند. يافته‌هاي آن‌ها نشان مي‌دهد كه هر ساله ۱۱ ميليون نفر در سرتاسر جهان، حداقل تا اندازه‌اي به‌خاطر مصرف غذاهاي خاص يا كمبودهاي غذايي از دنيا مي‌روند.
پژوهشگران اين مطالعه مي‌گويند كه به‌طور كلي رژيم‌هاي غذايي ضعيف بيش از هر عامل خطرساز ديگري نظير مصرف سيگار كه به‌عنوان يكي از بزرگ‌ترين تهديدهاي سلامت عمومي شناخته مي‌شود، علت مرگ‌و‌مير در مردم است. براساس گفته‌ي آن‌ها، اشكال نه‌تنها آنچه كه مردم مي‌خورند است بلكه آنچه كه آن‌ها نمي‌خورند نيز در ميزان مرگ‌و‌مير نقش دارد.
اين مطالعه برآورد كرده است كه هرساله در سطح جهان، ۳ ميليون مرگ ناشي از مصرف بيش از حد سديم، ۳ ميليون مرگ ناشي از فقدان غلات كامل مناسب در غذا و ۲ ميليون مورد مرگ‌و‌مير ناشي از فقدان ميوه كافي در رژيم غذايي اتفاق مي‌افتد. متخصص كارشناسان مي‌گويند كه اين مطالعه موضوعي را تأييد مي‌كند كه متخصصان سلامت براي سال‌ها آن را يادگيري داده‌اند: رعايت يك رژيم غذايي متعادل براي داشتن زندگي طولاني و سالم اهميت دارد.
پژوهشگران براي برآورد اثر رژيم غذايي فقير روي ميزان مرگ‌و‌مير ناشي از بيماري‌هاي غيرمسري مانند بيماري‌هاي قلبي، اطلاعات مرتبط با مصرف رژيم غذايي، فروش محصولات غذايي و هزينه‌هاي خانگي را طي سه دهه‌ي گذشته مورد مطالعه قرار دادند. آن‌ها برآورد كردند كه در سال ۲۰۱۷، بيماري قلبي-عروقي علت اصلي مرگ‌و‌مير ناشي از رژيم غذايي در سرتاسر جهان بوده است و پس از آن سرطان‌هاي خاص و ديابت قرار داشته‌اند. ماريون نستله استاد دانشگاه نيويورك مي‌گويد:
هرچند اين نتايج مبتني بر داده‌ها و فرضيات محدودي هستند اما با گزارش‌هاي پيشين سازمان‌هاي مرتبط با سلامت عمومي و پزشكي سازگاري دارند.
نستله خاطرنشان مي‌كند كه پژوهشگران درحال توصيه‌ي يك رژيم غذايي مبتني بر گياهان هستند و اين چيزي است كه امروزه همه آن را توصيه مي‌كنند.
در اين مطالعه، كشورهايي كه از رژيم‌هاي غذايي مديترانه‌اي پيروي مي‌كردند (كه سرشار از چربي‌ها و فيبرهاي سالم است)، بالاترين امتياز را داشتند. دراين‌ميان فلسطين اشغالي، ازلحاظ حداقل تعداد مرگ‌و‌مير ناشي از رژيم غذايي پايين‌ترين رقم را دارد. براساس نتايج اين پژوهش، فرانسه و اسپانيا در مقام‌هاي دوم و سوم قرار دارند. رژيم مديترانه‌اي به‌عنوان رژيم غذايي حاوي مقادير بالاي ميوه، سبزيجات، مغزها و روغن‌هاي سالمي مانند روغن زيتون تعريف مي‌شود. آمريكا در رتبه‌ي ۴۳ قرار دارد. درميان كشورهاي مختلف، ازبكستان كه در آن مصرف كربوهيدرات‌هاي تصفيه‌شده‌اي مانند انواع نان‌ها و پاستا به‌شدت رايج است، بدترين وضعيت را داشته و ميزان مرگ‌و‌مير ناشي از رژيم غذايي در اين كشور ۸۹۱ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است.
بروس لي، استاد دانشگاه جان هاپكينز مي‌گويد كه اين پژوهش حمايت بيشتري در اين زمينه كه رژيم‌هاي غذايي ضعيف با شيوع بالاتر بيماري‌هاي غيرمسري مرتبط بوده و يكي از قاتلان اصلي انسان‌ها در سرتاسر جهان هستند، فراهم مي‌كند اما بااين‌حال تغذيه تنها عامل مؤثر نيست. عدم فعاليت جسمي و نيز عوامل مختلف محيطي، اقتصادي و اجتماعي نيز از عوامل مهم تأثيرگذار هستند. لي مي‌گويد:
رژيم غذايي مي‌تواند ازطريق افزايش وزن بدن و چاقي، افزايش فشار خون، هيپرليپيدمي يا افزايش سطح چربي خون و بيماري‌هايي كه مي‌توانند منجر به افزايش فشارخون شود، در بروز بيماري‌هاي غيرمسري نقش داشته باشد.
او اضافه مي‌كند يك اشكال اين است كه غذاهاي ناسالمي مانند انواعي كه به‌شدت با استفاده از مواد مصنوعي، فرآوري شده‌اند، اغلب روش توليد ساده‌تري داشته و ازانديشه متخصصين نگه‌داري، جا‌به‌جايي و آماده كردن راحت‌تر هستند. بنابراين چنين غذاهايي در سرتاسر جهان جايگزين غذاهاي سالم و طبيعي شده‌اند.
اما آيا به‌راستي يك رژيم غذايي ضعيف درمقايسه با سيگار موجب مرگ‌و‌مير بيشتري مي‌شود؟
نستله مي‌گويد كه اين موضوع كه خطرات ناشي از رژيم غذايي بيشتر هستند، از اين جهت منطقي است كه هر فردي غذا مي‌خورد ولي لاخبار تخصصيا تمام افراد سيگار نمي‌كشد. بنابراين رژيم غذايي براي تمام افراد يك عامل خطرساز است.
پژوهشگران هيچ كشوري را پيدا نكردند كه ازلحاظ تمام رژيم هايي غذايي در وضعيت مناسبي باشد. پژوهشگران مي‌گويند كه اين يافته‌ها بايد موجب شوند كه افراد غذاي بهتري بخورند و سياست‌هايي در راستاي ترويج افزايش مصرف غذاهاي سالم اتخاذ شود.
هم انديشي ها