ويروس كرونا نبايد به بهانه‌اي براي نژادپرستي تبديل شود
سه هفته پيش، ترانگ دونگ، شهروند ويتنامي‌آمريكايي ۲۱ ساله، ويدئويي در شبكه‌ي اجتماعي تيك‌تاك منتشر كرد. دانگ و خواهرزاده‌‌اش در اين كليپ با صداي بلند سوپ نودل ويتنامي را سر مي‌كشند. قسمت بامزه‌ي ماجرا اين بود كه آن‌ها قاشق خود را با چاپستيك (چوب‌هاي غذاخوري چيني) نگه داشته بودند.
در روزهاي گذشته، ويدئو دانگ به محلي براي كامنت‌هاي نژادپرستانه تبديل شده است؛ مواردي مثل «پس خفاش كجاست؟». متخصص ديگري با اشاره به ويروس كرونا نوشته بود: «حالا وقت كرونا است». از اواخر سال ۲۰۱۹، منشأ ويروس كورونا استان ووهان چين اعلام شده است و تقريبا ۱۹ هزار نفر در چين به اين ويروس مبتلا شده‌اند. دانگ مي‌گويد:
آن‌ها حتي با مسائل جدي هم شوخي مي‌كنند.
درست از زماني‌كه سازمان جهاني بهداشت (WHO) وضعيت اضطراري جهاني را براي ويروس كرونا اعلام كرد، نژادپرستي ضدآسيايي و زنوفوبيا (بيگانه‌هراسي) شدت گرفت. در سايت سرگرمي 9gag، گيف‌هاي متعددي از ويروس كرونايي منتشر شد كه با ولع به زني در حال خوردن سوپ خفاش نگاه مي‌كند. در وايرال‌هاي توييتر، يكي از حساب‌هاي متخصصي ويدئويي از زني در حال خوردن خفاش را با اين كپشن منتشر كرد: «وقتي خفاش و موش بامبو مي‌خوري و به آن مي‌گويي خوراك لذيذ چيني، چرا از ويروس كرونا تعجب مي‌كني؟» برخي مردم هم به غلط تصور مي‌كنند كل غذاهاي رستوران‌هاي چيني حامل اين ويروس خطرناك هستند.
كايرا انگوين، شهروند ويتنامي‌آمريكايي ۲۰ ساله و ساكن لس‌آنجلس، درباره‌ي گسترش تهمت‌ها در فضاي توييتر و پيشنهاد براي خروج هواپيماهايي چيني از آسمان آمريكا مي‌گويد:
پس از آنكه خبر انتشار ويروس كرونا در آمريكا منتشر شد، كامنت‌ها و انديشه متخصصينات‌هاي نژادپرستانه آغاز شد. قبل‌از‌آن، همه تصور مي‌كردند منشأ ويروس در چين است و نگراني زيادي وجود نداشت.
بسياري از پست‌هاي فيسبوك و توييتر به سرزنش مردم چين و حتي افرادي مثل دانگ و انگوين اختصاص يافتند كه با چيني‌ها اشتباه گرفته شدند و آن‌ها را عامل ساخت و گسترش ويروس كرونا دانستند. بسياري از متخصصها، اين پست‌ها و كامنت‌ها را نوعي شوخي مي‌دانند؛ اما دانگ به‌عنوان دانشجوي دانشگاه بركلي كاليفرنيا معتقد است اين كلمات و تصاوير هويت و سلامت رواني او را تخريب مي‌كنند. او مي‌گويد:
اينكه همه بگويند از دوستان آسيايي يا دانشجويان بين‌المللي دوري كنيد، واقعا ناراحت‌كننده است. احساس مي‌كنم در كشوري كه در آن متولد و بزرگ شده‌ام، غريبه هستم.
از وقتي ويروس كرونا در سطح بين‌المللي منتشر شد، مردم چين در آسيا و به‌طوركلي مردم آسيا در سطح جهان با رفتارهاي مشكوكي روبه‌رو شدند. ارين‌وين آي‌چيو، كارآفرين ۳۷ ساله‌ي چيني‌تبار، درباره‌ي تجربه‌ي اخير خود در فرودگاه استراليا مي‌گويد:
زني سفيدپوست به تمام آسيايي‌هايي خيره شده بود كه از اطراف او عبور مي‌كردند، به‌ويژه افرادي كه ماسك زده بودند؛ گويي در جست‌وجوي علائم بيماري در آن‌ها بود. چو عمدا نزديك به زن سرفه و زن با تعجب و هراس اطراف خود را نگاه مي‌كند.انتظار اين نوع رفتار را داريم. مي‌دانيم افرادي به موي سياه و پوست زرد ما نگاه مي‌كنند و ما را هدف مي‌گيرند. وقتي بيرون مي‌رويم هدف خشم و آزار و وحشت زيادي قرار مي‌گيريم. ما درمعرض نژادپرستي قرار داريم.
واكنش‌هاي سياسي نيز به مسئله‌ي نژادپرستي در بحران كرونا ديده مي‌شود. با وجود شواهد علمي اندك درباره‌ي گسترش ويروس ازطريق سفر و جابه‌جايي، دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريكا، از ورود مجدد چيني‌هايي به خاك آمريكا جلوگيري كرد كه ۱۴ روز گذشته به چين رفته بودند. اين اقدام مغاير با راهبرد سازمان جهاني بهداشت درباره‌ي نفي ممنوعيت تجارت و سفر است و كمك به كشورها براي مبارزه با شيوع بيماري را دشوارتر مي‌سازد.
جوّ فعلي بازتابي از ويروس‌هاي قبلي است. در سال ۲۰۰۳، نوع متفاوتي از ويروس كرونا در استان گوان‌دونگ چين ظهور كرد: سندروم تنفسي حاد (سارس). اين بيماري به مرگ تقريبا ۸۰۰ نفر در سراسر دنيا منجر شد. به‌گفته‌ي كاترين ميسون، انسان‌شناس دانشگاه پزشكي براون، مقام‌هاي سلامت عمومي هنوز از نحوه‌ي ظهور ويروس سارس مطمئن نيستند؛ اما به‌عقيده‌ي متخصص كارشناسان، اين بيماري از خفاش‌ها به حيوانات ديگري مانند گربه‌هاي زباد منتقل شده است كه يكي از غذاهاي متداول در جنوب چين هستند و سپس به انسان منتقل شده است. انتقال ژنتيكي در بازار تره‌بار آغاز شده كه محل نگه‌داري حيوانات زنده و فروش و كشتار آن‌ها در همان محل است. مجاورت نزديك بسياري از گونه‌ها ممكن است عاملي براي گسترش بيماري‌هاي جديد باشد.
بيماري سارس الگويي براي ايجاد هراس نژادپرستانه در بيماري‌هاي پس از خود به‌وجود آورد. بسياري از پست‌هاي مرتبط با ويروس كرونا در هفته‌هاي اخير، اين ويروس را به ذائقه‌ي مردم چين براي خوردن خفاش ربط داده‌اند و با برچسب‌هايي مثل تهوع‌آور و خطرناك و آنچه مردم در دنياي عادي نمي‌خورند، از آن ياد كرده‌اند. بخش زيادي از مردم دنيا نيز ذائقه‌ي آمريكايي‌ها براي مصرف قسمت‌هاي مجزاي بدن حيوانات را عجيب مي‌دانند. برخي پست‌ها به سرچشمه‌ي ويروس در بازار تره‌بار اشاره و با اهانت و تمسخر از آن ياد مي‌كنند؛ در‌حالي‌كه طبق گمانه‌هاي علمي، ممكن است سرچشمه‌ي ويروس در جاي ديگري باشد.
بسياري از افراد ذائقه‌ي مردم چين را عامل اصلي شيوع كرونا مي‌دانند
راجر كيل، استاد مطالعات محيطي دانشگاه يورك، در گذشته تأثير ويروس سارس بر شهر تورنتو را مطالعه كرده بود. او معتقد است تنها برخي شيوع‌ها شكل نژادپرستانه به‌خود مي‌گيرند. براي مثال، بيماري H1N1 كه در آمريكاي‌شمالي و بيماري جنون گاوي كه در بريتانيا ظهور كرد، هيچ‌كدام تا اين اندازه شكل نژادپرستانه و قوميتي به‌خود نگرفتند. با‌اين‌حال، بيماري‌هايي مثل سارس و ويروس كرونا كه منشأ چيني دارند و همچنين بيماري ابولا كه در آفريقا ظهور كرد، رابطه‌ي نزديكي با بيگانه‌هراسي دارند. كيل مي‌گويد:
يكي از نكات جالب در بيماري اخير، ترس از ديگري و اين تصور بود كه هميشه چيزهاي بد از جاي ديگري سرچشمه مي‌گيرند.
اين بيماري همچنين بازتابي از تعصبات قديمي است. در قرن نوزدهم، اروپايي‌ها از نژاد زرد و قدرت نوظهور جهاني آن‌ها هراس داشتند. شايعه‌سازان در ايالات متحده مردم آسيا را حامل بيماري مي‌دانستند. براي مبارزه با نژادپرستي، مردم ازجمله سياست‌مداران و رسانه‌ها بايد حساب بيماري را از منشأ آن جدا كنند. انگوين اهل لس‌آنجلس معتقد است ويروس كرونا مي‌تواند عاملي براي تغييرات اجتماعي باشد. او مي‌گويد:
در طول زندگي خود، با خشونت‌هاي كلامي نامحسوسي روبه‌رو شدم. براي مثال، مي‌پرسيدند: «اوه تو سگ مي‌خوري؟» بسياري از مردم اين خشونت‌ها را در دسته‌ي نژادپرستي قرار نمي‌دهند و آن را شوخي تلقي مي‌كنند. براي مبارزه با كرونا، هرروز صبح بايد دو كار را انجام دهيد: دستان خود را به‌خوبي بشوييد و نژادپرست نباشيد.
هم انديشي ها