چرا افراد واكسينه‌شده براي كوويد ۱۹ همچنان بايد از ماسك استفاده كنند
به انديشه متخصصين مي‌رسد واكسن‌هاي كوويد ۱۹ فايزر و مدرنا به‌طور چشمگيري در پيشگيري از بيماري جدي مؤثر باشند؛ اما مشخص نيست تا چه حد انتشار ويروس كرونا را مهار مي‌كنند. علت آن است كه كارآزمايي‌هاي مدرنا و فايزر تنها اين موضوع را پيگيري كرد كه چه تعدادي از افراد واكسينه‌شده، بر اثر كوويد ۱۹ بيمار مي‌شوند. بنابراين احتمال دارد برخي از افراد واكسينه‌شده بدون ايجاد علائم عفوني شوند و بتوانند به‌طور خاموش ويروس را منتقل كنند؛ خصوصا اگر در تماس نزديكي با ديگران باشند يا ماسك نزنند. اگر افراد واكسينه‌شده ناقل خاموش ويروس باشند، ممكن است ويروس را در جامعه منتشر كنند و افراد واكسينه‌نشده را در معرض خطر قرار دهند.
در بيشتر عفونت‌هاي ويروسي از جمله ويروس كروناي جديد، بيني ورودي اصلي است. ويروس به‌سرعت در آنجا تكثير مي‌شود و موجب مي‌شود سيستم ايمني نوعي آنتي‌بادي بسازد كه مخصوص مخاط است. مخاط بافت مرطوبي است كه بيني، دهان، ريه‌ها و معده را مي‌پوشاند. اگر همان فرد براي بار دوم در معرض ويروس قرار گيرد، آن آنتي‌بادي‌ها و نيز سلول‌هاي ايمني كه ويروس را به خاطر دارند، به‌سرعت و قبل از اينكه ويروس فرصتي براي رسيدن به قسمت‌هاي ديگر بدن پيدا كند، آن را در بيني متوقف مي‌كنند.
در مقابل، واكسن ويروس كرونا در عمق عضلات تزريق و سريعا جذب خون مي‌شود و در آنجا سيستم ايمني را براي توليد آنتي‌بادي تحريك مي‌كند. به انديشه متخصصين مي‌رسد اين امر براي محافظت از فرد واكسينه‌شده در برابر بيمار شدن كافي باشد. مقداري از آن آنتي‌بادي‌ها به مخاط بيني مي‌رسد؛ اما مشخص نيست چه مقدار و با چه سرعتي. اگر آنتي‌بادي‌هاي زيادي به بيني نرسد، ويروس‌ها مي‌توانند در آن زياد شوند و ازطريق عطسه يا تنفس ديگران را آلوده كنند. ماريون پپر، ايمونولوژيست دانشگاه واشينگتن، مي‌گويد: «اين يك مسابقه است و به اين مسئله بستگي دارد كه آيا ويروس مي‌تواند سريع‌تر تكثير پيدا كند يا اينكه سيستم ايمني مي‌تواند آن را سريع‌تر كنترل كند.»
به گفته‌ي متخصص كارشناسان، به همين دليل است كه واكسن‌هاي مخاطي مانند اسپري بيني FluMist يا واكسن خوراكي فلج اطفال در مبارزه با ويروس‌هاي تنفسي بهتر از تزريق عضلاني هستند. واكسن‌هاي ويروس كروناي نسل بعدي ممكن است در بيني و ساير بخش‌هاي دستگاه تنفسي كه بيش از همه به ايمني نياز دارد، ايمني ايجاد كنند.
ثابت شده است كه واكسن ويروس كرونا محافظ قدرتمندي در برابر بيماري شديد است؛ اما هيچ تضميني در مورد كارآيي آن در بيني وجود ندارد. ريه‌ها كه محل بروز علائم شديد بيماري هستند، در مقايسه با بيني يا گلو بيشتر در دسترس آنتي‌بادي‌هاي در گردش قرار دارند و محافظت از آن‌ها آسان‌تر است. ديپتا باتاچاريا، ايمونولوژيست دانشگاه آريزونا، مي‌گويد:
پيشگيري از بيماريِ شديد ساده‌ترين راه، پيشگيري از بيماري خفيف سخت‌تر و پيشگيري از تمامي عفونت‌ها سخت‌ترين كار است. اگر واكسن در پيشگيري از عفونت‌هاي علامت‌دار ۹۵ درصد مؤثر باشد، مطمئنا در پيشگيري از كل عفونت‌ها كمتر از اين حد مؤثر خواهد بود.
اما باتاچاريا و متخصص كارشناسان ديگر دراينباره خوش‌بين بودند كه واكسن بتواند ويروس را به اندازه‌ي كافي حتي در گلو و بيني سركوب كند تا مانع از انتقال ويروس به‌وسيله‌ي افراد واكسينه‌شده شود. آكيكو ايواساكي، ايمونولوژيست دانشگاه ييل، مي‌گويد: «به انديشه متخصصين من، وقتي نوعي ايمني با واكسن به دست مي‌آوريد، امكان عفوني شدن شما نيز كاهش پيدا مي‌كند. حتي اگر عفوني شويد، سطحي از ويروس كه در بيني تكثير مي‌شود، بايد كاهش پيدا كند.»
كارآزمايي‌هاي واكسن داده‌اي دراينباره فراهم نكرده است كه چه تعداد از افراد واكسينه‌شده، به ويروس آلوده شده بودند اما علائم بيماري را نشان ندادند. البته سرنخ‌هايي در اين زمينه در حال ظاهر شدن است.
به‌گفته‌يآسترازنكا كه بخشي از نتايج كارآزمايي خود را در ماه نوامبر اعلام كرد، داوطلبان به‌طور منظم خود را براي ويروس آزمايش مي‌كردند و نتايج نشان مي‌دهد كه واكسن ممكن است از برخي عفونت‌ها پيشگيري كند. فايزر مجموعه‌اي از شركت‌كنندگان در كارآزمايي خود را از انديشه متخصصين آنتي‌بادي‌هاي عليه يكي از پروتئين‌هاي ويروسي به نام N آزمايش خواهد كرد. جريكا پيتس، سخنگوي شركت فايزر، مي‌گويد ازآن‌جايي كه واكسن‌ها هيچ ارتباطي با اين پروتئين ندارند، آنتي‌بادي‌هاي N نشان مي‌دهد كه آيا داوطلبان پس از واكسيناسيون به ويروس آلوده شده‌اند يا نه. مدرنا نيز قصد دارد نمونهي خون تمام شركت‌كنندگان را تجزيه‌و‌تحليل كند و براي آنتي‌بادي‌هاي N آزمايش انجام دهد؛ ولي به‌گفته‌ي كالين هاسي، سخنگوي مدرنا، چند هفته طول مي‌كشد تا نتايج اعلام شود.
كارآزمايي‌ها تاكنون فقط خون را تجزيه‌و‌تحليل كرده‌اند؛ اما آزمايش براي آنتي‌بادي‌هاي موجود در مخاط تأييد مي‌كند كه آيا آنتي‌بادي‌ها مي‌توانند به بيني و دهان بروند. تيم دكتر ميخال تال، ايمونولوژيست دانشگاه استنفورد، قصد دارد نمونه‌هاي خون و بزاق شركت‌كنندگان در كارآزمايي جانسون اند جانسون را تجزيه‌و‌تحليل كند تا ببيند سطح آنتي‌بادي‌هاي موجود در خون و بزاق در مقايسه با هم چه وضعيتي دارد. در همين حين، دكتر باتاچاريا مي‌گويد از پژوهشي اخير كه نشان مي‌داد افرادي كه واكسن داخل عضلاني آنفلوانزا را دريافت كردند، آنتي‌بادي‌هاي فراواني در بيني خود داشتند، دلگرم شده است. مطالعه‌ي بيماران كوويد ۱۹ نيز نشان مي‌داد سطوح آنتي‌بادي در بزاق و خون تطابق نزديكي دارد و نشانگر اين مسئله است كه پاسخ ايمني قوي در خون از بافت‌هاي مخاطي نيز محافظت مي‌كند. انتظار مي‌رود فقط افرادي كه بيني و گلوي آن‌ها سرشار از ويروس است، ويروس را منتقل كنند و فقدان علائم در افراد واكسينه‌شده كه عفوني شده‌اند، نشان مي‌دهد واكسن ممكن است سطوح ويروس را كنترل كند.
دكتر ايوان مالدونادو كه نماينده آكادمي پزشكي اطفال در جلسه‌هاي كميته مشورتي فدرال در زمينه‌ي اقدامات ايمن‌سازي است، خاطرنشان مي‌كند كه برخي مطالعات نشان داده‌اند حتي افراد بدون علامت ممكن است مقادير زيادي ويروس كرونا در بيني خود داشته باشند. اولين فردي كه ابتلاي مجدد او به كوويد ۱۹ تأييد شد، مردي ۳۳ ساله در هنگ‌كنگ بود كه علائم عفونت نداشت؛ اما به اندازه‌ي كافي ويروس در بدن وي وجود داشت كه ديگران را آلوده كند. دكتر مالدونادو مي‌گويد افراد واكسينه‌شده كه داراي بار ويروس بالايي هستند اما علائمي ندارند، از بعضي جهات حتي ناقلان بدتري هستند؛ زيرا ممكن است داراي حس كاذب امنيت باشند.
دكتر تال نگران مطالعات انجام‌شده روي ميمون‌ها است كه نشان مي‌داد برخي از حيوانات واكسينه‌شده بيمار نمي‌شدند اما ويروس هنوز در بيني آن‌ها وجود داشت. اما به گفته‌ي جان مور، ويروس‌شناس پزشكي وايل كرنل در نيويورك، آن ميمون‌ها به‌طور عمد در معرض مقادير بسيار زيادي ويروس قرار گرفته بودند و با‌اين‌حال نسبت به حيوانات واكسينه‌نشده بار ويروسي پايين‌تري داشتند. دكتر مور مي‌گويد: «هرچه بار ويروسي را كاهش دهيد، احتمال اينكه بتوانيد آن را به ديگران منتقل كنيد، كاهش پيدا مي‌كند. اما براي تأييد اين احتمالات به داده‌هاي بيشتري نياز داريم.»
هم انديشي ها