بهترين فرمت‌هاي رايج چيست؟

هنگامي كه يك فايل را در سيستم خود ذخيره مي‌كنيد آيا به چند حرف آخر اسم آن كه معرفي كننده فرمت هر فايل است توجه مي‌كنيد؟ آيا فقط يك فرمت براي ذخيره هر نوع فايل وجود دارد؟ خير! پس بايد در هنگام استفاده از آن‌ها كمي گيج شده باشيد و از خود بپرسيد كه كدام فرمت براي شما مناسب‌تر است؟

در ادامه دو نوع فرمت رايج را براي تصاوير، اسناد و فايل‌هاي صوتي مقايسه شده است و برتري‌هاي هريك نسبت به ديگري و موقعيت و متخصصي مناسب آن‌ها بيان شده است.

امروز اكثر فايل‌ها خارج از سه دسته‌بندي اصلي صدا، تصوير و متن نيستند و اين قاعده حتي در وب نيز خودنمايي مي‌كند. اگر شما يك توليدكننده محتوا هستيد يا براي فايل‌هاي خود حساسيت زيادي قائل هستيد، بهتر بدانيد كه هر فرمت در كجا استفاده مي‌شود و كدام فرمت براي متخصصي شما مناسب‌تر است.

بيشتر افراد از هر دو اين فرمت‌ها استفاده مي‌كنند و در استفاده از آن‌ها تفاوتي قائل نم‌يشوند. ممكن است ما به حجم فايل‌هاي خود اهميت ندهيم ولي يك مديرسيستم خبره خوب مي‌داند كه حجم كم عكس چه تأثيري بر بار وارده بر سرور و همچنين پردازش‌هاي آن خواهد گذاشت و سرعت بارگذاري يك صفحه را به‌صورت چشمگيري افزايش خواهد داد.

از مشهودترين اختلافات بين JPG و PNG سايز فايل است، اما براي اينكه تفاوت‌هاي بيشتري را درك كنيم بايد در تصوير عميق‌تر شويم.

در بالا تصويري از جنگل را مي‌بينيم كه با فرمت JPG ذخيره شده و اين عكس كيفيت مطلوبي داشته و در آن از رنگ‌هاي زيادي استفاده شده است. فرمت JPG هميشه يك فرمت محبوب براي ذخيره عكس‌ها توسط عكاسان و انتشار آن‌ها به‌صورت الكترونيك بوده است. اين انتخاب به دليل آن است كه كار فشرده‌شدن عكس‌ها در اين فرمت بسيار دقيق انجام گرفته و در عين حال از جزئيات تصوير كاسته نمي‌شود، بنابراين تصاويري زيبا مانند تصوير بالا با كم شدن مقدار بسيار كمي از كيفيت آن‌ها هنوز هم شفاف و درخشان بوده و جزئيات را كاملاً نمايش مي‌دهند.

با اين حال به خاطر الگوريتم فشرده‌سايز مخصوص JPG اين فرمت در نمايش كنتراست لبه‌هاي اجسام كمي اشكال دارد، اين اشكال بيشتر در متون، نشانه‌ها و مواردي شبيه به آن مشاهده مي‌شود. اگر يك عكس با كيفيت بسيار بالا را اخبار تخصصي كنيد نيز مي‌بينيد كه لبه‌ها داراي خطوط تيره مستقيمي هستند كه همانند سايه خودنمايي مي‌كند.

پس از اينكه فايل را چندين بار ذخيره كرديد مي‌بينيد كه اشكال كنتراست در لبه‌ها بيشتر شده و حتي بدون اخبار تخصصي كردن هم قابل مشاهده است.

اين مورد در عكس بالا نيز قابل مشاهده است، همچنين مي‌توانيد اعوجاج بسيار زيادي را در قسمت‌هايي كه داراي كنتراست بالاتر هستند حس كنيد.

حال نگاهي به فرمت PNG مي‌اندازيم و تفاوت‌هاي آن را با JPG مقايسه كنيم. در زير يك عكس از پارك باكيفيت و فرمت PNG وجود دارد كه كنتراست بالايي داشته و در آن از رنگ‌هاي مشكي و سفيد استفاده شده است. چنين عكس تحت ضريبي بعد از تغيير به فرمت jpeg فشرده مي‌شود كه اين فشرده‌گي در حالت عادي اثري بر عكس نمي‌گذارد ولي اگر در عكس اخبار تخصصي كنيد متوجه كاهش كيفيت خواهيد شد. با اخبار تخصصي كردن در عكس PNG مي‌توانيد ببينيد كه هيچ سايه‌اي در لبه‌هاي اجسام مشاهده نمي‌شود و در قسمت‌هاي داراي كنتراست بيشتر موج اضافي وجود ندارد.

فرمت PNG براي شبكه بهينه شده‌ است و در حقيقت براي جايگزيني با فرمت Gif ساخته شده است. الگوريتم ذخير‌ه‌سازي PNG بدون از بين بردن جزئيات عمل مي‌كند و زماني كه شما عكس را چندين بار ذخيره كنيد از كيفيت آن نسبت به عكس اصلي كاسته نمي‌شود.

از ديگر مزاياي بسيار مهم تصاوير PNG قابليت transparency يا شفافيت در يك تصوير است كه اين قابليت به شما اجازه مي‌دهد يك تصوير يا لوگو را با زمينه بدون رنگ و شفاف در اندازه دلخواه ذخيره كنيد بدون اينكه دور آيكون شما خطي تيره و زشت كشيده شود. در زير يك تصوير را در قالب JPG و PNG مقايسه مي‌كنيم كه تصوير JPG داراي پشت زمينه‌اي سفيد است.

حال مي‌توانيد تصميم بگيريد كه هر فرمت را در كجا استفاده كنيد. اگر مي‌خواهيد تصاوير با كيفيتي داشته باشيد آن‌ها را فقط يكبار و در فرمت JPG ذخيره كنيد و از ذخيره كردن چندباره عكس جلوگيري كنيد تا تصوير شما كيفيت اصلي خود را از دست ندهد. از طرفي ديگر اگر آيكون مخصوصي ساخته‌ايد يا تصويري با رنگ‌هاي داراي تضاد زياد داريد، همانند تصاوير داراي متن، پس بهتر است كه از فرمت PNG استفاده كنيد و به خاطر داشته باشيد كه حجم فايل‌هاي PNG معمولاً از JPG بيشتر است.

بيشتر شما تا به حال در هنگام فرستادن راخبار تخصصيه خود يك فايل متني را چه از طريق رايانامه يا از طريق يك وب‌سايت در وب ارسال كرده‌ايد. از پر استفاده‌ترين فرمت‌هاي موجود براي اسناد، PDF و فرمت مايكروسافت آفيس وُرد يعني DOCX است.

زماني كه يك فايل DOCX را مي‌خواهيد از صفحه وب باز كنيد اتفاق زير خواهد افتاد.

درست است! فايل‌هاي ورد به عنوان يك فايل قابل مشاهده در داخل مرورگر مورد استفاده قرار نمي‌گيرند و شما بايد آن‌ها را با استفاده از نرم‌افزارهاي office باز كنيد. اگر شما صاحب سايتي هستيد و نمي‌دانيد كه مراجعه كنندگان از ورد استفاده مي‌كنند يا نه، بهتر است كه فايل خود را با پسوند pdf عرضه كنيد تا قابل مشاهده در داخل مرورگر باشد.

ممكن است از مطالب بالا اينگونه نتيجه‌گيري كنيم كه فايل‌هاي pdf هميشه بهترين راه انتشار اسناد و نوشته‌ها هستند، شما مي‌توانيد آن‌ها را در صفحات وب جاسازي كنيد و جزوه رايگان‌هاي كوچك را با آن‌ها منتشر كنيد بدون آنكه نياز باشد برنامه‌اي اضافه‌تر از مرورگر خود نصب كنيد. آيا فرمت pdf معايب خاصي هم دارد؟

بدترين اشكال فايل‌هاي pdf اين است كه ويرايش كردن آن‌ها سخت و گاهي اوقات با اشكال روبه‌رو خواهد شد. يك ويرايش ساده نيازمند نرم‌افزارهاي گران و پيشرفته است. در اينجا فرمت مايكروسافت ورد برتري خود را اثبات مي‌كند چرا كه بيشتر متخصصان اين نرم‌افزار را داشته و مي‌توانند به وسيله آن فايل‌هاي با فرمت DOCX را ويرايش نمايند.

اگر مطمئن هستيد تمام متخصصان شما نرم‌افزار ورد را دارند و نياز به ويرايش فايل شما دارند آن را با فرمت DOCX منتشر كنيد و اگر مي‌خواهيد فايل شما قابل خواندن توسط تمامي افراد بوده و نيازي به ويرايش آن نمي‌بينيد فايل خود را با پسوند PDF منتشر كنيد.

شايد در فكر اين باشيد كه زماني كه در حال نواختن گيتار هستيد صداي آن را ضبط كنيد و شايد هم مي‌خواهيد يك موسيقي را خريداري كنيد و بين پسوند FLAC و نسخه فشرده شده‌ي mp3 داريد. كدام را بايد انتخاب كنيم؟ و چرا؟

موضوع انتخاب اين فرمت‌ها در بيشتر انجمن‌هاي اينترنتي بسيار جديد است و بيشتر طرفداران موزيك بر اين عقيده‌اند كه فايل‌هاي mp3 داراي كيفيتي مطلوب هستند به نحوي كه تشخيص آن از نسخه اصلي موزيك ممكن نيست. ديگر متخصصان كه عمدتا در زمينه ضبط موسيقي فعاليت دارند تفاوت كيفيت را به‌راحتي تشخيص مي‌دهند.

براي اينكه نگاه دقيق‌تري داشته باشيم يك موسيقي كلاسيك را با فرمت FLAC دانلود و آن را در audacity پخش كرده‌. كاملاً آشكار است كه موسيقي واضح و با موج‌هاي زيبا است.

تست اول فايل ضبط شده اصلي را به وسيله تنظيمات پيش‌فرض audacity تبديل به mp3 مي‌كند. سپس هر دو فايل را در كنار هم باز كرده و به مطالعه دقيق تغييرات آن‌ها مي‌پرداخت.

مي‌توانيد تغييرات نامحسوسي را در هنگام مقايسه اين دو فايل مشاهده كنيد با اين حال تغييرات آن‌قدر زياد نيستند كه در نگاه اول خودنمايي چنداني بكنند. اما در نگاه دقيق مي‌توانيد ببينيد كه گراف مربوط به mp3 (گراف‌هاي سوم و چهار) مانند گراف‌هاي flac تيره نيستند و اين تغيير در قسمت اول كاملاً مشهود است و همچنين قسمت ابتدايي فايل كه با فلش اول مشخص شده است در فايل flac بيشتر خودنمايي مي‌كند.

اما در هنگام گوش دادن به فايل تفاوتي را احساس نخواهيم كرد ولي افراد فعال در زمينه موسيقي ممكن است تفاوت‌هايي بين اين دو احساس كنند.

در تنظميات audacity هنگام خروجي گرفتن مي‌توان تنظيم كرد كه mp3 با bitrate برابر با ۱۲۸ توليد شود كه براي كم حجم شدن يك فايل صوتي بسيار مؤثر است اما بيت‌ريت ۱۲۸ بهترين كيفيت ممكن را ارائه نخواهد كرد. گراف‌هاي مقايسه شده در عكس قبلي مربوط به كيفيت ۱۲۸ فايل صوتي بودند.

در مرحله‌ي بعدي بيت‌ريت به بيشترين ميزان ممكن يعني ۳۲۰ كيلوبيت در ثانيه تغيير داده و از آن دوباره خروجي گرفته است. اين بار تغييرات بين flac و mp3 غيرقابل تشخيص است با اين حال يك فايل ۳۲۰ بسيار حجيم‌تر از همان صدا با كيفيت ۱۲۸ است، در اين مورد ۲ مگابايت در مقابل ۵ مگابايت، اما هنوز هم بسيار كمتر از فايل flac اصلي با حجم ۲۴ مگابايت است. دوباره نگاهي به گراف‌هاي آن‌ها خواهيم انداخت، دو مورد بالا flac و دو مورد پايين mp3 هستند.

حال كه تفاوت‌هاي آن‌ها مشخص شد، كدام فرمت را براي فايل‌هاي صوتي خود انتخاب مي‌كنيد؟ اگر موسيقي ضبط مي‌كنيد و مي‌خواهيد دقيقاً صداي پخش شده را حفظ كنيد هنوز هم flac بهترين گزينه است و به شما اطمينان مي‌دهد كه كوچك‌ترين صداها را نيز در خود حفظ خواهد كرد. اما اگر با اشكال نگه‌داري فايل‌هاي حجيم دست‌وپنجه نرم مي‌كنيد، بهتر است از فرمت mp3 استفاده كنيد. اگر يك سازنده پادكست هستيد و نمي‌خواهيد دانلود پادكست شما براي شنوندگان تا ابد طول بكشد بهتر است آن را با فرمت mp3 و در دو كيفيت ۱۲۸ و ۳۲۰ منتشر كنيد.

هنگامي كه بهترين كيفيت را مي‌خواهيد png و flac به سراغ شما خواهند آمد و اگر مي‌خواهيد فايل شما قابل پخش توسط اكثر افراد باشد ,mp3 و pdf انتخاب بهتري است. آيا شما نيز فرمت‌هايي را مي‌شناسيد كه آن‌ها را به هريك از نمونه‌هاي بالا ترجيح دهيد؟