ويندوز 10X چيست و چه تفاوتي با ويندوز 10 دارد؟

از سال‌ها پيش، شايعات مختلفي درباره‌ي احتمال معرفي موبايل تاشدني مايكروسافت مي‌شنيديم. اين شايعه‌ها سرانجام مدتي پيش به واقعيت تبديل شدند و ردموندي‌ها جديدترين دستگاه‌هاي خانواده‌ي سرفيس را رونمايي كردند كه در بين آن‌ها، محصولي تاشدني با نام سرفيس نئو به‌چشم مي‌خورد. سيستم‌عامل سرفيس نئو نسخه‌ي تغييريافته‌ي ويندوز ۱۰ با نام ويندوز ۱۰ ايكس است.

مايكروسافت فعلا قصد ندارد سرفيس نئو را به بازار عرضه كند؛ اما هرچه به تعطيلات سال ۲۰۲۰ نزديك‌تر شويم، اخبار مربوط به ويندوز ۱۰ ايكس جديد‌تر خواهند شد و كم‌كم تمامي متخصصان اين نسخه‌ي ويژه از ويندوز ۱۰ را خواهند شناخت. مايكروسافت هنگام معرفي سرفيس نئو به‌صورت رسمي اعلام كرد از مدتي پيش كار روي نسخه‌اي از ويندوز ۱۰ را آغاز كرده است كه به‌طور ويژه براي دستگاه‌هاي تاشدني توليد مي‌شود. 

ويندوز ۱۰ ايكس را نمي‌توانيم سيستم‌عاملي كاملا جديد به‌شمار بياوريم و همان‌طوركه از نامش فهميده مي‌شود، اين سيستم‌عامل اساسا همان ويندوز ۱۰ با قابليت‌هايي جديد است. اين دو نسخه‌ از ويندوز ۱۰ چه تفاوت‌هايي با يكديگر دارند؟ درادامه، ويندوز ۱۰ ايكس را دقيق‌تر مطالعه مي‌كنيم.

بزرگ‌ترين تفاوت بين ويندوز ۱۰ ايكس و ويندوز ۱۰ معمولي را بايد رابط متخصصي آن‌ها دانست. ويندوز ۱۰ معمولي براي دستگاه‌هايي نظير لپ‌تاپ‌ها و رايانه‌هاي روميزي و تبلت‌هايي طراحي شده است كه از نمايشگر معمولي بهره مي‌ببرند. در چنين ويندوزي، آيكون‌هاي مختلف حاضر در منو استارت را در بخش پاييني صفحه مي‌بينيم. در ضمن اپليكيشن‌هاي نوار وظيفه و ساعت و تاريخ، به‌طور پيش‌فرض در بخش پاييني صفحه جاي گرفته‌اند. 

مطالعه تغييرات را با نوار وظيفه شروع مي‌كنيم. براساس شايعات، تغييرات رابط متخصصي ويندوز ۱۰ ايكس در‌مقايسه‌با ويندوز ۱۰ معمولي به‌شكلي خواهد بود كه متخصص هنگام استفاده از دستگاه‌هاي مجهز به آن، حس كار با محصولي شبيه به آيپد را تجربه كند. آيتم‌هاي مختلف ويندوز ۱۰ ايكس بيشتر در قسمت‌هاي مركزي رابط متخصصي حضور پيدا خواهند كرد و تأكيد ويژه‌اي روي استفاده از ژست‌هاي لمسي در اين نسخه از ويندوز خواهد شد. گفته مي‌شود مايكروسافت روي سيستمي خاص با نام «اهرم‌ها» كار مي‌كند. در توضيحي ساده بايد بگوييم به‌لطف اين سيستم، متخصص خواهد توانست به‌سادگي با كشيدن انگشتش از پايين به بالا، نوار وظيفه را بالا بكشد. اين رويكرد در سيستم‌عامل iPadOS نيز به‌شكلي مشابه به‌چشم مي‌خورد.

افزون‌براين، تفاوت بزرگي بين منو استارت ويندوز ۱۰ ايكس و ويندوز ۱۰ معمولي ديده مي‌شود. ظاهرا در دستگاه‌هاي دونمايشگره كه به ويندوز ۱۰ ايكس مجهز هستند، منو استارت در نمايشگرِ سمت چپ به‌نمايش درخواهد آمد. منو استارت ويندوز ۱۰ ايكس درحقيقت در نقش لانچري ظاهر خواهد شد كه در قسمت بالايي آن، نواري براي جست‌و‌جو در بين محتوا حضور خواهد داشت. ديگر بخش‌هاي اين منو شامل فهرستي از اپليكيشن‌ها و وب‌سايت‌ها خواهد بود و درضمن، منو استارت قرار است در بخش پاييني ميزبان برخي محتواي پيشنهادي باشد كه براي هر متخصص شخصي‌سازي مي‌شود. در منو استارت ويندوز ۱۰ ايكس برخلاف ويندوز ۱۰ معمولي، كاشي‌هاي زنده (Live Tile) حضور نخواهند داشت و آيكون‌ها نيز متحرك نخواهند بود. 

مايكروسافت تغييراتي در صفحه‌ي قفل ويندوز ۱۰ ايكس نيز اعمال كرده است. در نسخه‌ي ايكس ويندوز ۱۰، صفحه‌ي قفل بلافاصله بالا مي‌آيد و براي ردكردن آن نيازي نيست صفحه را به‌سمت بالا بكشيد. افزون‌بر‌اين‌، روي صفحه صفحه‌كليدي مجازي براي واردكردن رمزعبور دستگاه ديده مي‌شود. طبق شايعه‌هاي اخير، مايكروسافت در ويندوز ۱۰ ايكس، منو تنظيمات را تا حد زيادي بازطراحي كرده است تا ديگر لازم نباشد براي پيداكردن تنظيماتي خاص، در بين منوهاي مختلف به ناوبري مشغول شويد. البته تاكنون اسكرين‌شاتي از منو جديد تنظيمات فاش نشده است. فايل اكسپلورر ويندوز ۱۰ ايكس نيز قرار است بازطراحي شود كه رسانه‌هاي مختلف از آن با نام فايل اكسپلورر پيشرفته (Modern File Explorer) ياد كرده‌اند. ظاهرا اين نسخه از فايل اكسپلورر به‌طور ويژه براي همراهي از ژست‌هاي لمسي بهينه‌سازي شده است.

يكي از مهم‌ترين مباحث مربوط به ويندوز ۱۰ ايكس، به اپليكيشن‌ها و دستگاه‌هايي مربوط مي‌شود كه قرار است به اين سيستم‌عامل مجهز شوند. از همان زمان انتشار شايعات اوليه درباره‌ي ويندوز ۱۰ ايكس، شمار زيادي از متخصصان مباحثه درزمينه‌ي آن را شروع كردند. مايكروسافت پيش‌تر نسخه‌هاي ويژه‌اي از ويندوز را با نام ويندوز RT يا حتي ويندوز ۱۰ اس معرفي كرده است كه برخي محدوديت‌ها شامل حال آن‌ها مي‌شود. درضمن در‌حال‌حاضر، ويندوز ۱۰ روي پلتفرم آرم با برخي محدوديت‌هاي خاص روبه‌رو است. متخصصان مايكروسافت با استناد به همين موضوع، نگراني خود را از محدوديت‌هاي احتمالي ويندوز ۱۰ ايكس ابراز كردند. 

مايكروسافت قصد دارد دركنار ويژگي‌هاي يادشده، تلاش بيشتري براي توسعه‌ي اپليكيشن‌هاي ويندوز ۱۰ ايكس كند تا متخصصان حس بهتري به آن داشته باشند. براساس شايعه‌هاي جديد، سازندگان اپليكيشن‌ها براي اينكه اپليكيشنشان روي ويندوز ۱۰ ايكس اجرا شود، به انجام كار اضافه‌اي مجبور نيستند. درواقع، آنان اپليكيشن‌ خود را براي ويندوز ۱۰ مي‌سازند و آن به‌صورت خودكار خودش را با ويندوز ۱۰ ايكس و دستگاه‌هاي دونمايشگره تطبيق مي‌دهد. 

به سؤال مهم مربوط به ويندوز ۱۰ و ويندوز ۱۰ ايكس مايكروسافت مي‌رسيم: كدام‌يك از آن‌ها مي‌توانند بيشتر متخصصدي باشند؟ الان خيلي زود است كه بخواهيم اين سؤال مهم را جواب دهيم؛ با‌اين‌حال براي پاسخ به اين پرسش بايد برخي موارد مهم را در انديشه متخصصين گرفت. در سال ۲۰۲۰ و هنگام عرضه‌ي دستگاه‌هاي دونمايشگره‌ي مجهز به ويندوز ۱۰ ايكس به بازار، اگر بخواهيد يكي از آن‌ها را تهيه كنيد، بايد به‌خاطر داشته باشيد كه تجربه‌ي متخصصي اين دستگاه‌ها با دستگاه‌هاي فعلي تفاوت‌هايي عمده دارد. بايد در ويندوز ۱۰ ايكس به منو استارت و نوار وظيفه‌ي جديد عادت كنيد. فراموش نكنيد مايكروسافت همچنان تمركز و تأكيد ويژه‌اي بر ويندوز ۱۰ مي‌كند و همچون گذشته آن را به‌روزرساني خواهد كرد. بنابراين، اگر از دستگاه مجهز به ويندوز ۱۰ معمولي استفاده مي‌كنيد، اشكالي برايتان پيش نخواهد آمد.

ظاهرا ويندوز ۱۰ ايكس قرار است اساسا در انحصار دستگاه‌هاي دونمايشگره باشد. البته شايعه‌هاي ديگري نيز شنيده‌ايم كه طبق آن‌ها، احتمال دارد ويندوز ۱۰ ايكس براي لپ‌تاپ‌هاي سنتي نيز دردسترس قرار گيرد؛ البته اين شايعه تاكنون تأييد نشده است. بنابراين، براساس آنچه تاكنون مي‌دانيم، بايد بگوييم ويندوز ۱۰ ايكس قرار است در انحصار محصولات دونمايشگره نظير سرفيس نئو و ديگر محصولاتي باشد كه اچ‌پي و دل و لنوو روانه‌ي بازار خواهند كرد. به‌عبارت‌ديگر، امكان خريد ويندوز ۱۰ ايكس به‌صورت جداگانه وجود نخواهد داشت. ويندوز ۱۰ ايكس قرار است سيستم‌عاملي باشد كه از همان ابتدا جزوي از دستگاهتان است و از اين حيث به اندرويد و iOS شباهت دارد.

مايكروسافت تاكنون تاريخ انتشار دقيق ويندوز ۱۰ ايكس را مشخص نكرده و فقط نسخه‌ي اوليه‌ي آن را در كنفرانس اخيرش به‌نمايش گذاشت؛ كنفرانسي كه با محوريت دستگاه‌هاي سرفيس برگزار شد. مايكروسافت در آن زمان گفت دستگاه‌هاي مجهز به ويندوز ۱۰ ايكس قرار است در فصل تعطيلات ۲۰۲۰ روانه‌ي بازار شوند. اين يعني تا نوامبر ۲۰۲۰ (آبان و آذر ۱۳۹۹) يا دسامبر ۲۰۲۰ (آذر و دي ۱۳۹۹) ويندوز ۱۰ ايكس به بازار عرضه نخواهد شد.

انديشه متخصصينات شما متخصصان اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران درباره‌ي اين موضوع چيست؟