چگونه يك كارت گرافيك اكسترنال براي لپتاپ خود بسازيم
نوسان‌هاي ارزي اخير موجب شده است تا برخي محصولات الكترونيك به كالاهاي لوكس تبديل شوند و خريد آن‌ها توسط طيف وسيعي از جامعه، امكان‌پذير نباشد. هم‌اكنون لپ‌تاپ‌هاي مخصوص بازي، ارزشي ميان ۱۵ الي ۳۰ ميليون تومان دارند كه بسياري توان خريد آن‌ها را ندارند. در سوي ديگر شاهد طيف وسيعي از متخصصان هستيم كه در گذشته اقدام به خريد لپ‌تاپ‌هاي گيمينگ يا رده‌بالا كرده‌اند، اما به مرور زمان و به‌دليل قديمي شدن سخت‌افزار آن‌ها، امكان تجربه بازي‌هاي روز را ندارند يا بايد به تجربه‌اي با پايين‌ترين كيفيت بسنده كنند. كارتهاي گرافيك اكسترنال يكي از روش‌هاي مناسب براي تقويت چنين لپ‌تاپ‌هايي است تا دارندگان آن‌ها دوباره بتوانند طعم بازي‌هاي روز را بچشند. اين محصولات بيشتر براي لپ‌تاپ‌هاي قابل حمل با پردازنده‌هاي قوي اما بدون كارت گرافيك مجزا طراحي شدند و توسط شركت‌هاي گوناگوني از جمله Razer به بازار عرضه مي‌شوند؛ اما همان‌طور كه از نام اين شركت‌ها مشخص است، بايد رقم بالايي را براي تصاحب آن‌ها پرداخت كنيد.
در اين ميان جامعه‌اي از متخصصان تشكيل شده است كه ترجيح مي‌دهند به كمك اتصال‌هاي ExpressCard يا mPCIe، خود اقدام به ساخت كارتهاي گرافيك اكسترنال كنند تا روي يك مانيتور و با بهره‌گيري هم‌زمان از هر دو سخت‌افزار به بازي بپردازند. همچنين وجود پورت تاندربولت ۳ در بيشتر باكس‌هاي كارت گرافيك موجب شده است تا اتصال آن‌ها به لپ‌تاپ‌هاي مدرن‌تر به‌آساني صورت بگيرد. بيشتر گرافيك‌هاي اكسترنال، يكي از روش‌هاي گفته‌شده را براي اتصال به لپتاپ استفاده مي‌كنند و در نهايت دستگاهي در حد و اندازه‌ي يك رايانه گيمينگ با ارزشي به‌اندازه‌ي يك كنسول ايكس‌باكس One S تحويل متخصص مي‌دهند؛ البته اين رقم، وابستگي شديدي به كارت گرافيك مورد استفاده متخصص نيز دارد. در هر صورت، ارزش تمام‌شده كمتر از ميزان لازم براي خريداري يك رايانه يا لپتاپ گيمينگ جديد خواهد بود و متخصص هنوز هم مي‌تواند با جدا كردن گرافيك اكسترنال، لپتاپ خود را در هر جايي به‌همراه داشته باشد. در ابتدا قصد داريم به چندين مورد داراي پورت تاندربولت ۳ اشاره كنيم كه به‌عنوان گزينه‌هاي مدرن‌تر و گران‌ارزش‌تر در ميان اين محصولات به شمار مي‌روند.
داك‌هاي كارت گرافيك داراي Thunderbolt 3
تاندربولت ۳ فناوري ساخته‌شده توسط اينتل است كه قابليت دريافت و ارسال اطلاعات با سرعت باورنكردني ۴۰ گيگابيت‌برثانيه را دارا است كه تنها به يك پورت USB-C نياز دارد. اين فناوري براي فعاليت‌هايي با نياز به سرعت انتقال داده بالا مانند گيمينگ، بسيار مناسب است و اتصالي پرسرعت ميان لپتاپ و كارت گرافيك اكسترنال ايجاد مي‌كند كه تأثير به‌سزايي در عملكرد آن‌ها دارد. در گذشته نيز تلاش‌هايي براي عرضه‌ي داك‌هاي كارت گرافيك صورت گرفته بود كه علاوه‌بر ارزش بسيار بالا، از فناوري‌هاي اتصال انحصاري استفاده مي‌كردند و به همين دليل مورد استقبال عمومي قرار نمي‌گرفتند. اما تاندربولت ۳ توانست به‌عنوان استانداردي واحد ميان سازندگان مطرح شود و اكنون چندين شركت، داك‌هايي با همراهي از فناوري مذكور عرضه مي‌كنند كه از منبع تغذيه اختصاصي، پورت‌هاي جانبي و فضاي مخصوص براي قرارگيري كارت گرافيك بهره مي‌برند.
اما داك‌هاي گفته‌شده فقط جنبه‌هاي مثبت ندارند و عيب‌هايي نيز ميان آن‌ها ديده مي‌شود. مهم‌ترين اشكال چنين محصولاتي، ارزش بسيار بالاي آن‌ها است و اختلاف ارزش چشمگيري ميان نمونه‌هاي آماده و محصولات ساخته‌شده توسط خود متخصص وجود دارد. همچنين براي بهره‌گيري از اين داك‌ها نيازمند لپ‌تاپ‌هاي نسبتا جديدي خواهيد بود كه از پورت USB-C با همراهي از تاندربولت ۳ بهره بگيرند. البته به‌لطف فناوري‌هاي اينتل، سازگاري اين‌گونه دستگاه‌ها به‌آساني صورت مي‌گيرد كه بيشتر سازندگان آن را در محصولات خود به‌صورت پيش‌فرض فعال مي‌كنند. اگر ارزش، مسئله‌ي مهمي براي شما محسوب نمي‌شود، مي‌توانيد به گزينه‌هايي مانند اچ‌پي اسپكتر x360 يا آخرين مدل دل XPS 13 فكر كنيد كه از چنين اتصالي بهره مي‌برند. اما بهتر است قبل از خريد، نگاهي به انجمن eGPU.io بزنيد تا از سازگاري لپتاپ مدانديشه متخصصين خود با كارت گرافيك اكسترنال مطمئن شويد. دستگاه‌هاي گفته‌شده، وزن بسيار كمي دارند و كيفيت تصوير بالايي را نيز دراختيار متخصص قرار مي‌دهند و هم براي متخصصي روزمره و جابه‌جايي و هم بازي به‌همراه كارت گرافيك مجزا مناسب هستند.
بعد از اينكه لپتاپ مدانديشه متخصصين خود را مشخص كرديد، به‌سراغ داك كارت گرافيك برويد. بدون شك نمي‌توانيم در اين مطلب تمامي نمونه‌هاي موجود در بازار را مطالعه كنيم؛ زيرا هر شركت داك مخصوص خود را عرضه مي‌كند. به همين دليل به معرفي چند محصول اصلي كه در ماه‌هاي اخير معرفي شدند، بسنده مي‌كنيم.
ريزر Core و Core X
نسخهي اصلي ريزر Core اولين محصولي بود كه از رابط تاندربولت ۳ بهره مي‌گرفت و براي دارندگان لپ‌تاپ‌هاي ريزر Blade طراحي شده بود؛ اما مي‌تواند با محصولات ساير برندها نيز سازگاري داشته باشد؛ به‌شرطي كه از تاندربولت ۳ بهره ببرند. همچنين ارزش ۵۰۰ دلاري براي آن در انديشه متخصصين گرفته شده بود. اما كمي بعد، اين محصول به دو شاخه‌ي Core V2 و Core X تقسيم شد.
Core V2 همانند نسخهي اوليه، برچسب ارزش ۵۰۰ دلاري را يدك مي‌كشد؛ بااين‌حال باز هم اختلاف بسياري با محصولات ساير برندها دارد. اين مدل لوكس از پورت USB 3.0 نيز براي اتصال ساير ادوات گيمينگ بهره مي‌برد و پورت شبكه دركنار منبع تغذيه‌ي ۵۰۰ واتي از ساير قابليت‌هاي آن هستند. بدنه‌ي آلومينيومي و همراهي از نورپردازي Chroma RGB ريزر موجب شده است تا ظاهر بيروني دستگاه به‌شدت متخصصپسند باشد.
در سوي ديگر، Core X با ارزش ۳۰۰ دلار قرار دارد كه از منبع تغذيه‌ي ۶۵۰ واتي بهره مي‌برد. پورت شبكه و USB در اين نمونه ديده نمي‌شود. همچنين شخصي‌سازي‌هاي صورت‌گرفته در ساخت V2، در اين محصول ديده نمي‌شود و بيشتر به ساير محصولات موجود در بازار شباهت دارد. اين داك از كارتهاي گرافيك بزرگتر تا سقف ۳ درگاه همراهي مي‌كند.
PowerColor Gaming Station
شركت پاوركالر نيز داك Devil Box با همراهي از تاندربولت ۳ را به بازار عرضه كرده است كه محصولي تقريبا فانتزي با ارزش ۴۵۰ دلار در اوايل عرضه‌ي اين‌گونه محصولات به بازار محسوب مي‌شد. اگرچه داك مذكور هم‌چنان روي وبگاه شركت سازنده قابل مشاهده است اما پيدا كردن آن در بازار، كار دشواري خواهد بود. محصول ديگر اين شركت، Gaming Station نام دارد كه اكنون با ارزش ۳۰۰ دلار قابل خريداري است. محصول جديدتر از منبع تغذيه‌ي ۵۵۰ واتي، پورت شبكه و ۵ پورت USB 3.0 بهره مي‌برد. پاوركالر فهرستي از كارتهاي گرافيك همراهي‌شده توسط اين داك را در مركز صفحه‌ي وبگاه خود ارائه مي‌دهد. خريداران بهتر است قبل از هر اقدامي، اين فهرست را مشاهده كنند.
Akitio Node
شركت Akitio تمركز خاصي روي داك‌هاي كارت گرافيك دارد و سه مدل مختلف با نام‌هاي Node، Node Light و Node Pro عرضه مي‌كند. تفاوت اصلي ميان محصولات اين شركت و ساير سازندگان اين است كه اينتل به‌جز نسخهي اصلي Node، ساير داك‌ها را در فهرست كارتهاي گرافيك اكسترنال قرار نداده است؛ درنتيجه دو محصول ديگر تنها به‌عنوان باكس‌هاي PCIe در انديشه متخصصين گرفته مي‌شوند؛ علت اين امر را مي‌توانيد در وبلاگ تاندربولت اينتل مشاهده كنيد.
نسخهي اصلي داك Node از منبع تغذيه‌ي ۴۰۰ واتي استفاده مي‌كند و ارزش آن در آمازون ۲۶۰ دلار است. اين محصول هيچ‌گونه پورت اضافي براي اتصال ساير وسايل ارائه نمي‌دهد اما نسخهي ارزان‌ارزش‌تر آن يعني Node Lite داراي چنين قابليتي است كه با برچسب ۲۰۰ دلاري در آمازون به فروش مي‌رسد. اين محصول به‌عنوان يك باكس PCIe تأييد شده است كه از DisplayPort و يك پورت تاندربولت ۳ بهره مي‌گيرد. نكته قابل تأمل درباره آن‌ها اين است كه فاقد منبع تغذيه دروني هستند و متخصص بايد به‌صورت جداگانه آن را خريداري كند. هر دو داك از كارتهاي گرافيك با اندازه‌هاي استاندارد، كوچك و بزرگ همراهي مي‌كنند.
آخرين محصول آكيتيو، Node Pro نام دارد كه با ارزش ۳۴۰ دلار در آمازون قابل خريد است. اين داك ورودي DisplayPort دارد و پورت تاندربولت دومي نيز در آن تعبيه شده است. منبع تغذيه‌ي ۵۰۰ واتي و دسته‌ي طراحي‌شده روي بدنه، موجب شده است تا حمل‌و‌نقل آن آسان‌تر از ساير برادرانش باشد.
ساير برندها
مواردي كه در بالا ذكر شد، تنها طيف كوچكي از باكس‌هاي كارت گرافيك را شامل مي‌شود. از ميان ساير توليدكنندگان مي‌توان به گيگابايت اشاره كرد كه گيمينگ باكس Aorus GTX 1080 را با ارزش ۷۰۰ دلار به فروش مي‌رساند كه به‌صورت پيش‌فرض داراي كارت گرافيك انويديا GTX 1080 است؛ همچنين نسخهي مجهز به GTX 1070 نيز با ارزش ۵۵۰ دلار عرضه مي‌شود. زوتاك به‌عنوان يكي ديگر از برندهاي مطرح گيمينگ دو محصول Amp Box و Amp Box Mini PCIe را ارائه مي‌دهد. دارندگان لپ‌تاپ‌هاي Alienware نيز مي‌توانند از داك كارت گرافيك اكسترنال Alienware Graphics Amplifier بهره ببرند؛ اما اين محصول از رابط اختصاصي مخصوص استفاده مي‌كند و تنها براي لپ‌تاپ‌هاي اين شركت طراحي شده است. همچنين در كمال تعجب تنها ۱۷۰ دلار ارزش دارد. ساير شركت‌ها مانند ايسوس، اچ‌پي، لنوو نيز داك‌هايي با همراهي از تاندربولت ۳ عرضه مي‌كنند.
مقدمه‌اي بر كارت گرافيك اكسترنال
همان‌طور كه در قسمت‌هاي قبلي خوانديد؛ بيشتر داك‌هاي آماده، ارزش بسيار بالايي دارند. به‌همين دليل است كه متخصصان ترجيح مي‌دهند دست به‌كار شوند و باكس كارت گرافيك اكسترنال خود را بسازند. قبل از يادگيري اين روند، ابتدا بايد چندين اصطلاح پركاربرد اين زمينه را بيان كنيم كه به‌نوعي الفباي اوليه براي ساخت يك eGPU به شمار مي‌روند. اگر يك متخصص حرفه‌اي يا گيمر كاركشته هستيد، احتمال دارد كه بسياري از اين موارد براي شما تكراري باشد و بهتر است از اين قسمت گذر كنيد.
اتصال تاندربولت ۳ به‌صورت جداگانه، برق مورد نياز براي كارت گرافيك را تأمين مي‌كند و ديگر نيازي به پاور نخواهد بود
PCIe x16 :PCI Express (به اختصار PCIe) به درگاه‌ها يا شكاف‌هايي روي مادربرد گفته مي‌شود كه كارتهاي گرافيك استاندارد درون آن‌ها قرار مي‌گيرند. قسمت x16 در نام اين فناوري اشاره به ۱۶ مسير اختصاصي براي انتقال داده دارد كه Lane گفته مي‌شوند. در هنگام اتصال يك كارت گرافيك اكسترنال به لپتاپ، اين ۱۶ مسير به ۱ يا ۲ مسير منتهي مي‌شوند يا به عبارتي ديگر، فشرده‌سازي مي‌شوند تا داده به لپتاپ منتقل شود. شايد كاهش تعداد مسيرهاي انتقال داده چندان خوشايند به‌انديشه متخصصين نرسد و نشانگر افت شديد عملكرد گرافيكي باشد؛ اما در واقعيت چندان افت چشمگيري مشاهده نمي‌شود. درگاه‌هاي PCIe در سه نسل 1.0، 2.0 و 3.0 عرضه شده‌اند كه بيشتر كارتهاي گرافيك جديد از PCIe 3.0 بهره مي‌برند. اما خوشبختانه امكان استفاده از اين كارتهاي گرافيك روي نسخهي قبلي يعني 2.0 نيز وجود دارد. PCIe 4.0 در چند ماه اخير معرفي شد و انتظار مي‌رود PCIe 5.0 نيز در سال ۲۰۱۹ معرفي شود.
اتصال برق PCIe: اين عبارت مي‌تواند به‌نوعي از اتصال‌دهنده‌هاي برق در رايانه‌ها اشاره كند كه معمولا از ۶ يا ۸ پين بهره مي‌برند.
اتصال‌دهنده ATX 24-pin: اين نوع اتصال‌دهنده نيز براي انتقال جريان مورد استفاده قرار مي‌گيرد و به‌صورت گسترده در منبع‌هاي تغذيه‌ي رايانه‌ها، شاهد استفاده از آن‌ها هستيم. همچنين به‌عنوان يكي از گزينه‌هاي تأمين جريان در آداپتورهاي PCIe نيز مطرح است.
آداپتور PCIe: اين قطعه يك بورد كوچك با درگاه PCIe است كه چندين پورت HDMI و ساير پورت‌هاي ارتباطي روي آن وجود دارد. وظيفه‌ي اصلي آن برقراري ارتباط ميان كارت گرافيك و لپتاپ است.
درگاه اكسپرس كارت: اين محل روي لپتاپ شما تعبيه شده و مكان قرارگيري تجهيزات ارتباطي از سوي اپراتورها است.
mPCIe: يكي از راه‌هاي ارتباطي مورد استفاده توسط علاقه‌مندان به كارتهاي گرافيك اكسترنال است كه به‌جاي ExpressCard استفاده مي‌شود. اين درگاه ارتباط مناسب‌تري ايجاد مي‌كند اما استفاده از آن ممكن است دردسرساز باشد؛ زيرا بيشتر مواقع درون لپ‌تاپ‌ها تعبيه مي‌شود.
Thunderbolt: فناوري انتقال اطلاعات پرسرعت اينتل كه مي‌تواند گزينه‌اي براي اتصال كارتهاي گرافيك اكسترنال نيز باشد.
Bios: مي‌توان گفت برنامه‌اي است كه ابتدا در هنگام روشن كردن رايانه و قبل از شروع سيستم‌عامل، اجرا مي‌شود. معمولا ازطريق فشردن كليدن F2 در هنگام روشن كردن لپتاپ قابل دسترسي است. ممكن است اين كليد در محصولات سازندگان گوناگون، متفاوت باشد. بايوس موارد متعددي از رايانه را تحت كنترل دارد كه يكي از مهم‌ترين آن‌ها ترتيب و گزينه‌هاي بوت است.
قطعات ابتدايي كارت گرافيك اكسترنال
براي بهره‌گيري از يك كارت گرافيك اكسترنال معمولي به ۵ جزء اصلي شامل لپتاپ، كارت گرافيك دسكتاپ، نمايشگر جانبي، آداپتور PCIe يا انواع رابط‌هاي ديگر و منبع تغذيه‌ي اختصاصي نياز داريم. البته اتصال تاندربولت ۳ به‌صورت جداگانه، برق مورد نياز براي كارت گرافيك را تأمين مي‌كند و ديگر نيازي به پاور نخواهد بود. همچنين اگر قصد اجراي بازي‌هاي سنگين را داريد بهتر است از قبل يك پد خنك‌كننده براي لپتاپ خود خريداري كنيد. در شرايط ايده‌آل لپتاپ شما مجهز به يك پردازنده چهار هسته‌اي يا دو هسته‌اي اينتل با قابليت Hyper Threading است. همچنين يك حافظه SSD نيز مي‌تواند تجربه‌ي گيمينگ شما را بهبود ببخشد. آداپتور PCIe يك قطعه تخصصي است و در فروشگاه‌هاي الكترونيك يافت مي‌شود.
هم‌اكنون مي‌توان از BPlus PE4C v3.0 به‌عنوان بهترين بورد PCIe نام برد كه قابليت كاركرد دوگانه با mPCIe يا ExpressCard را دارد. اين محصول درگاه PCIe 3.0 x16 به‌همراه پايه‌اي محكم براي نگه‌داري كارت شما را ارائه مي‌دهد. بورد PCIe به‌همراه يك كيت شامل اتصالات برقي و كابل رابط HDMI به ExpressCard عرضه مي‌شود كه امكان تبادل ميان لپتاپ و كارت گرافيك را فراهم مي‌كند. ساير متخصصان علاقه‌مند به درگاه m.2 مي‌توانند از PE4C v4.1 استفاده كنند.
پيرامون سخت‌افزار خود تحقيق كنيد
تنها خريد قطعات و يادگيري يادگيري‌هاي لازم براي اتصال كارت گرافيك اكسترنال به لپتاپ كافي نيست. متخصص در ابتدا بايد درباره‌ي دستگاه و سخت‌افزار فعلي خود تحقيق كند. ممكن است لپتاپ شما از چنين قابليتي همراهي نكند و خريد قطعه‌هاي جديد تنها موجب زيان مالي شود. همچنين اطلاع از شرايط نرم‌افزاري مناسب نيز در عملكرد بهتر كارت گرافيك تأثير بسيار زيادي دارد. در اولين گام بهتر است هم انديشي ها ساير متخصصان را درباره محصول مدانديشه متخصصين خود بشنويد. متخصصان زيادي پيرامون لپ‌تاپ‌هاي مختلف و انواع نسخه‌هاي كارت گرافيك براي استفاده اكسترنال، هم انديشي ها خود را ثبت كرده‌اند. اگر از لپتاپ چندان جديدي بهره نمي‌بريد، احتمال زيادي وجود دارد كه ساير متخصصان هم انديشي ها خود را براي استفاده كارت گرافيك جانبي براي آن مدل نوشته باشند. بااين‌حال اگر مطلبي درباره لپتاپ خود پيدا نكرديد بهتر است سراغ نوشته‌هاي مربوط به نسل‌هاي قبلي آن برويد يا اينكه از مطالعه‌هاي مرتبط با مدل‌هاي مشابه از همان سازنده بهره بگيريد.
چندين وبگاه معتبر مي‌توانند براي ساخت كارت گرافيك اكسترنال خانگي به كمك متخصصان بيايند. يكي از مهم‌ترين آن‌ها eGPU.io است كه به‌صورت انحصاري پيرامون چنين كارتهاي گرافيكي و نحوه پيكربندي آن‌ها فعاليت مي‌كند. وبگاه گفته‌شده حتي راهنماي مخصوص خريدي براي لپ‌تاپ‌هاي مناسب اين كار در انديشه متخصصين گرفته و فهرستي از آن‌ها را فراهم كرده است. از ساير منبع‌هاي راهنما نيز مي‌توان به TechInferno و بخش كارتهاي گرافيك اكسترنال NotebookReview اشاره كرد. همچنين جامعه متخصصي وسيع و فعالي نيز در شبكه اجتماعي رديت وجود دارد.
يكي از مهم‌ترين اشكالات متخصصان در طي اين مسير، خطايي با نام error 12 است. اين خطا هنگامي رخ مي‌دهد كه ويندوز تشخيص مي‌دهد سيستم متخصص، منابع مورد نياز براي همراهي از كارت گرافيك خارجي را دراختيار ندارد. اين اشكال معمولاً به‌آساني توسط نرم‌افزار Setup 1.35 حل مي‌شود كه حق اشتراك آن به‌رايگان توسط يكي از مديران وب وبگاه eGPU دراختيار متخصصان قرار گرفته است. يوتيوب نيز يكي ديگر از منابع غني براي حل اشكالات، مشاهده‌ي بنچمارك انواع كارتهاي گرافيك و پيكربندي‌هاي صورت‌گرفته توسط ساير متخصصان است.
انتخاب كارت گرافيك
هنگامي كه از شرايط مورد نياز براي بهره‌گيري از كارت گرافيك اكسترنال و ويژگي‌هاي لپتاپ خود مطمئن شديد، زمان خريد كارت گرافيك مناسب فرا مي‌رسد. توصيه مي‌كنيم كه به‌سراغ كارتهاي گرافيك گران‌ارزش مانند GTX 1080 Ti كه بيش از ۷۰۰ دلار ارزش دارد، نرويد. بهتر است مدل مدانديشه متخصصين خود را از ميان محصولات موجود در طيف ۲۰۰ الي ۳۰۰ دلار انتخاب كنيد. حتي در بازه‌ي زير ۳۰۰ دلار نيز مي‌توان گزينه‌هاي بسيار مناسبي پيدا كرد كه مي‌تواند نياز شما را براي چند سال تأمين كند. از ميان موارد موجود مي‌توان به Radeon RX 580 با ارزش ۲۰۰ دلار يا GeFroce GTX 1060 با ارزش ۲۵۰ دلار اشاره كرد كه هر دو براي بازي در رزولوشن 1080p مناسب هستند. گزينه‌هاي ارزان‌ارزش‌تر نيز مانند Radeon RX 560 با ارزش ۱۰۰ دلار و GeForce GTX 1050 Ti با ارزش ۱۴۰ دلار مي‌توانند بازي‌ها را با تنظيمات متوسط رو به پايين با رزولوشن 1080p اجرا كنند.
انتخاب كارتهاي گرافيك ارزان‌ارزش‌تر مي‌تواند كاري عاقلانه‌تر به‌انديشه متخصصين برسد تا در صورت عدم سازگاري سخت‌افزار، ضرر كمتري متحمل شويد
به‌گفته‌ي يكي از مديران وبگاه eGPU، خريد كارت گرافيك قدرتمندتر مي‌تواند توان اجرايي بيشتري را دراختيار سيستم قرار دهد؛ اما اين توان به‌علت سرعت ناكافي فناوري‌هاي PCIe x1 يا PCIe x2 محدود مي‌شود و در عمل نمي‌توان از تمام آن به‌صورت بهينه استفاده كرد. البته اگر در آينده‌اي نزديك قصد خريد رايانه‌ي دسكتاپ را داريد، بهتر است به‌سراغ نمونه‌هاي گران‌ارزش‌تر برويد تا بتوانيد از آن روي رايانه‌ي بعدي خود نيز استفاده كنيد و نيازي به ارتقاي سخت‌افزار نداشته باشيد.
بااين‌حال هميشه احتمال عدم كاركرد كارت گرافيك روي سيستم شما وجود دارد. اگر تحقيقات لازم پيرامون لپتاپ خود را انجام داده باشيد، احتمال چنين رخدادي بسيار كم است اما هميشه اشكالات كوچك متخصص مي‌تواند عامل بازدارنده‌اي در اين امر باشد. به همين دليل انتخاب كارتهاي گرافيك ارزان‌ارزش‌تر مي‌تواند كاري عاقلانه‌تر به‌انديشه متخصصين برسد تا در صورت عدم سازگاري سخت‌افزار، ضرر كمتري متحمل شويد. انتخاب برند، فرايند مهم ديگري است كه بايد با آن مواجه شويد. هم‌اكنون بيشتر متخصصان كارتهاي گرافيك برند انويديا را به AMD ترجيح مي‌دهند. همچنين در انديشه متخصصين داشته باشيد كه مدل‌هاي ضعيف‌تر، ميزان مصرف انرژي كمتري نيز نسبت به ساير مدل‌ها دارند و انرژي خود را از مادربرد تأمين مي‌كنند؛ در حالي كه كارت گرافيك مناسب براي استفاده‌ي خارجي بايد انرژي خود را به‌صورت جداگانه دريافت كند. به همين دليل متخصصان در هنگام استفاده از مدل‌هايي مانند GeForce GTX 1050 دچار اشكال مي‌شوند. معمولاً نسخه‌هاي اوركلاك‌شده چنين مدل‌هايي نيز در بازار وجود دارند كه از اتصال جداگانه برق همراهي مي‌كنند و اشكالات مربوط به تأمين برق را از بين مي‌برند.
انتخاب منبع تغذيه
دركنار خريد كارت گرافيك، به يك منبع تغذيه‌ي (PSU) مناسب هم نياز خواهيد داشت. برندهاي گوناگوني مانند EVGA، كولر مستر، كورسير و Seasonic، پاورهاي مختلفي را به بازار عرضه مي‌كنند. با انتخاب كارتهاي گرافيك ميان‌رده، به پاوري همانند مدل پيش‌فرض لپتاپ خود نياز خواهيد داشت. همچنين دقت داشته باشيد كه بهتر است محصول مورد انتخاب شما حداقل ۱۵ درصد توان بيشتري نسبت به ميزان مورد نياز كارت گرافيك داشته باشد. براي مثال طبق مشخصات اعلام‌شده از سوي انويديا، محصول GTX 1050 Ti به ۷۵ وات انرژي نياز دارد. براي چنين نمونه‌اي بهتر است از پاوري با ظرفيت حداقل ۹۰ وات استفاده كرد. سازنده بورد BPlus توصيه مي‌كند كه براي كارتهاي گرافيك بيشتر از ۲۲۰ وات، از منبع تغذيه استاندارد رايانه‌هاي دسكتاپ با همراهي از ATX استفاده شود. همچنين يافتن نسخه‌هاي استاندارد در بازار راحت‌تر است.
راه اندازي eGPU
بعد از تكميل تحقيق خود پيرامون سخت‌افزار، خريد بورد BPlus، كارت گرافيك و پاور، نوبت به پيكربندي قطعات مي‌رسد. در اين مطلب براي مثال از كارت گرافيك ايسوس GeForce 750 Ti نسخه اوركلاك‌شده به‌همراه پاور كورسير 430M و بورد PE4C 2.1a استفاده شده است. بورد گفته‌شده توسط درگاه ExpressCard به لپتاپ لنوو X220 متصل مي‌شود. همچنين كارت گرافيك ازطريق پورت DVI به يك نمايشگر ۲۲ اينچي با رزولوشن 1080p نيز متصل شده است. در اولين گام، كارت گرافيك خود را روي درگاه PCIe موجود در بورد BPlus قرار دهيد.
سپس پاور ۲۴ پين ATX خود را به بورد وصل كنيد. دقت داشته باشيد كه پاور به برق متصل نباشد.
اكنون اتصال ۸ پين PCIe موجود روي بورد را به درگاه ۶ پين كارت گرافيك وصل كنيد.
در نهايت كابل ExpressCard را به لپتاپ متصل كنيد و طرف ديگر كابل را به پورت HDMI با برچسب X1 در آداپتور PCIe وصل كنيد. در اين مرحله مي‌توانيد كارت گرافيك خود را نيز با اتصال DVI يا HDMI به نمايشگر متصل كنيد. بعد از انجام تمامي موارد بالا، پاور را روشن كنيد؛ اگر اتفاق خاصي رخ نداد، به‌هيچ‌وجه نگران نشويد. سپس نمايشگر جانبي و لپتاپ را روشن كنيد. بعضي از متخصصان گزارش داده‌اند كه كارت گرافيك اكسترنال تنها زماني كار مي‌كند كه كابل ExpressCard پس از روشن شدن لپتاپ به آن متصل شود يا هنگامي كه ويندوز به‌طور كامل بارگذاري شده است.
به‌علت افزوده شدن سخت‌افزار جديد به سيستم، لپتاپ شما ممكن است چندين بار روشن و خاموش شود؛ اما در نهايت بايد ويندوز به‌صورت عادي اجرا شود. پس از اجراي ويندوز بايد مطمئن شويد كه كارت گرافيك توسط سيستم‌عامل شناسايي شده است يا خير. براي اين كار به قسمت Device Manager برويد و در پايين گزينه‌ي Display Adapters به‌دنبال نام كارت گرافيك جديد خود باشيد. اگر كارت گرافيك شناسايي نشده باشد و نام آن در اين بخش وجود ندارد، بهتر است اقدام به دانلود و نصب دستي درايورهاي انويديا يا AMD كنيد. ممكن است پس از نصب درايور، سيستم نياز به ري‌استارت داشته باشد. اكنون روند راه‌اندازي به پايان رسيده است.
بنچمارك كارت گرافيك اكسترنال
در بالا به قطعات سيستم نمونه اشاره كرديم. لپتاپ لنوو تينك‌پد X220 از پردازنده ۲.۷ گيگاهرتزي دو هسته‌اي اينتل سري سندي بريج مدل Core i7-2620M با قابليت HyperThreading بهره مي‌گيرد كه نسبتا قديمي محسوب مي‌شود. ۸ گيگابايت حافظه‌ي رم دركنار حافظه‌ي ذخيره‌سازي ۵۰۰ گيگابايتي SSD سامسونگ سري EVO نيز روي دستگاه وجود دارد. نمايشگر جانبي نيز از برند LG با رزولوشن 1080p و اندازه ۲۲ اينچ انتخاب شده است. سيستم‌عامل دستگاه نيز ويندوز ۱۰ پرو نسخه ۶۴ بيت است.
ارزش كلي قطعات حدود ۲۰۰ دلار شده كه بسيار كمتر از مقدار مورد نياز براي خريد يك رايانه‌ي گيمينگ جديد است
لوازم مورد استفاده براي كارت گرافيك اكسترنال نيز شامل ايسوس GeForce GTX 750 Ti OC با ۲ گيگابايت حافظه اختصاصي از نوع DDR5، پاور CX430M كورسير و بورد BPlus PE4c 2.1a مي‌شود. ارزش كلي قطعات حدود ۲۰۰ دلار شده كه بسيار كمتر از مقدار مورد نياز براي خريد يك رايانه‌ي گيمينگ جديد است؛ البته نبايد هم عملكردي در سطح رايانه‌ي مخصوص بازي از چنين سيستمي انتظار داشت.
دقت داشته باشيد كه علاوه‌بر پردازنده‌ي قديمي، كارت گرافيك مورد استفاده در اين سيستم نيز مربوط به چندين نسل قبل مي‌شود و استفاده از مدل‌هاي جديدتر تأثير چشمگيري روي اجراي روان‌تر بازي‌ها خواهد داشت. در سوي ديگر ميزان رم و سرعت حافظه‌ي SSD دستگاه براي اجراي بيشتر بازي‌ها در تنظيمات متوسط يا بالا مناسب است. بنچمارك‌هاي ذكرشده نشان‌دهنده‌ي توان كارت گرافيك 750 Ti نيستند بلكه شاخصي از عملكرد اين محصول دركنار سيستم گفته‌شده است و قطعاً با مقادير اعلام‌شده از سوي سازنده تفاوت چشمگيري دارد؛ بااين‌حال عملكرد بسيار بهتري از گرافيك يكپارچه به‌كاررفته در خود لپتاپ خواهد داشت. همچنين در اين تست‌ها از كارت گرافيك PCIe 3.0 با رابط PCIe 2.0 استفاده شده است و در هنگام انتقال داده‌ها، شاهد افت توان پردازشي خواهيم بود. قطعا خريد بورد Bplus PE4C 3.0، موجب بهبود عملكرد سيستم مي‌شود زيرا علاوه‌بر اتصال پرسرعت‌تر، از رابط اختصاصي HDMI به ExpressCard استفاده مي‌كند كه سيگنال بهتري براي لپتاپ فراهم مي‌كند. در پايين بنچمارك مربوط به Witcher 3: Wild Hunt در رزولوشن 1080p را مشاهده مي‌كنيد.
همان‌طور كه مشاهده مي‌كنيد، ارقام مربوط به Witcher 3 كمي نگران‌كننده به‌انديشه متخصصين مي‌رسند و دلخواه بسياري از گيمرهاي حرفه‌اي نخواهند بود. براي بهبود شرايط، رزولوشن را به مقدار 720p تقليل مي‌دهيم و قابليت انويديا Hairworks را نيز غيرفعال مي‌كنيم. اين بازي گرافيك نسبتا سنگيني دارد، اما با ايجاد اين تغييرات مي‌توان از نرخ فريم كمتر از ۲۲ در رزولوشن 1080p به نرخ ثابت ۳۰ فريم در ثانيه با رزولوشن 720p دست پيدا كرد. بايد به اين نكته توجه كرد كه لپتاپ مذكور نمي‌تواند در حالت عادي اين بازي را اجرا كند و تجربه‌ي آن حتي در رزولوشن 720p نيز مي‌تواند پيشرفت بزرگي محسوب شود. كارت گرافيك‌هاي قدرتمندتر مي‌توانند نرخ فريم بيشتري را دراختيار متخصصان قرار دهند.
بازي‌هاي سبك‌تر مي‌توانند با نرخ فريم بسيار بالاتري اجرا شوند. براي مثال Metro: Last Light Redux مي‌تواند به كمك اين كارت گرافيك اكسترنال با تنظيمات متوسط، نرخ ۵۰ فريم در ثانيه را ارائه دهد كه اين مقدار براي تنظيمات بالا به ۴۱ فريم در ثانيه مي‌رسد. ، مقادير گفته‌شده براي گرافيك داخلي دستگاه به ترتيب ۵ و ۴ فريم‌بر‌ثانيه بوده است. در تصوير پايين مي‌توانيد تغيير گرافيك بازي پس از جداسازي كارت گرافيك اكسترنال را مشاهده كنيد. كيف‌هاي سربازان در هوا شناور است در حالي كه سيستم موفق به بارگذاري خود سربازها نشده است!
البته كارت گرافيك مورد استفاده در اين پيكربندي براي اجراي بازي‌هاي سنگين‌تر مناسب نيست و تنها پس از ۱۰ دقيقه اجراي بازي Battlefield 4، سيستم دچار اشكال شد. در پايين مي‌توانيد نتايج مربوط به تست Unigine Heaven 4.0 را مشاهده كنيد كه نشانگر تفاوت محسوس ميان توان گرافيك داخلي و اكسترنال است.
سرويس‌هاي ابري اجراي بازي
گرافيك اكسترنال تنها گزينه براي اجراهاي بازي‌هاي جديد روي لپ‌تاپ‌هاي قديمي نيست. سرويس‌هاي ابري اجراي بازي‌ها يكي ديگر از گزينه‌هايي هستند كه دردسترس متخصصان قرار دارند، اما هم‌چنان در مرحله آزمايشي هستند. از جمله آن‌ها مي‌توان به انويديا GeForce Now و LiquidSky اشاره كرد. براي استفاده از اين سرويس‌ها تنها به يك رايانه مبتني بر ويندوز يا مك‌بوك نياز داريد كه كلاينت سرويس روي آن اجرا شود. نسخه اصلي بازي روي سرورهاي قدرتمند اين سرويس‌ها اجرا مي‌شود. در حقيقت عملكرد آن‌ها همانند يك سيستم خانگي واقعي است. متخصص بايد نسخه‌اي از بازي را ازطريق فروشگاه‌هايي مانند استيم خريداري كند و سپس آن را روي ماشين مجازي ابري خود نصب كند و گيم‌پلي بازي ازطريق لپتاپ استريم مي‌شود. نكته مهم درباره‌ي اين روش، نيازمندي آن به اينترنت پرسرعت و پايدار است كه پهناي باند نسبتا زيادي نيز مصرف مي‌كند.
متاسفانه چنين سرويس‌هايي به پهناي باند گيگابيتي نياز دارند كه يافتن آن در كشور ما امري دشوار است
انويديا تاكنون اطلاعات مشخصي پيرامون ارزش طرح‌هاي مختلف GeForce Now اعلام نكرده است؛ اما در ابتداي معرفي انتظار مي‌رفت كه هزينه ۲۰ ساعت بازي روي سيستم مجازي با تواني در سطح گرافيك GTX 1060 حدود ۲۵ دلار باشد كه برابر با ۱۰ ساعت بازي با توان GTX 1080 مي‌شود. به‌انديشه متخصصين مي‌رسد ۲۰ ساعت، زمان مناسبي براي تمام كردن بسياري از بازي‌ها باشد؛ اما برخي بازي‌ها مانند Witcher 3 به بيش از ۱۰۰ ساعت زمان براي اتمام نياز دارند كه مي‌تواند هزينه‌هاي بسيار زيادي براي متخصص در پيش داشته باشد. همچنين بايد نسخهي اورجينال بازي براي ماشين مجازي هر متخصص خريداري شود كه مي‌تواند موجب افزايش بيشتر هزينه نيز شود. اگر انويديا هزينه‌ي طرح‌هاي خود را تغيير ندهد، استفاده از GeForce Now چندان به‌صرفه نخواهد بود و بيشتر به‌عنوان گزينه‌اي جايگزين براي اجراي بازي‌ها در مواقع خاص مانند مسافرت به شمار مي‌رود.
خبر خوب براي گيمرها اين است كه هم‌اكنون استفاده آزمايشي از اين سرويس رايگان است. متخصصان ويندوز و مك مي‌توانند با ثبت‌نام در وبگاه GeForce Now، درخواست دسترسي آزمايشي به سرويس ابري انويديا داشته باشند. اما دارندگان Shield TV نيازي به ثبت‌نام ندارند و به‌صورت خودكار مي‌توانند به نسخه آزمايشي دست پيدا كنند. متاسفانه چنين سرويس‌هايي به پهناي باند گيگابيتي نياز دارند كه يافتن آن در كشور ما امري دشوار است.
سرويس ديگر LiquidSky نام دارد كه در فاز آزمايشي قرار دارد اما دسترسي آن براي عموم متخصصان برقرار است. اين سرويس طرح‌هاي گوناگوني دارد كه شامل طرح آماتور با ارزش ۱۵ دلار در ماه، ۲۵ ساعت بازي با رزولوشن 1080p و ۲۰۰ گيگابايت فضا براي نصب بازي يا طرح پرستيژ با ارزش ۳۰ دلار در ماه، ۱۰۰ ساعت بازي و ۵۰۰ گيگابايت فضاي ذخيره‌سازي مي‌شود. اما در نهايت طرح پرستيژ پلاس با ارزش ۳۰۰ دلار در سال موجود است كه ۱۴۴۰ ساعت بازي دراختيار متخصص قرار مي‌دهد كه شامل محدوديت ۴ ساعت در روز بدون وقفه مي‌شود. فضاي ذخيره‌سازي اين طرح ۷۵۰ گيگابايت است و از همراهي ويژه‌ي متخصصي بهره مي‌برد. قابليتي براي شارژ حساب متخصصي و بازي كردن بدون خريداري حق اشتراك نيز وجود دارد اما سرويس LiquidSky بيشتر روي طرح‌هاي ماهانه و سالانه‌ي خود متمركز است.
مشخصات متخصص كامل، بهترين ارزش كارت گرافيك در فروشگاه‌هاي اينترنتي و مقايسه‌ي كامل انواع كارت گرافيك را در بخش محصولات مشاهده كنيد؛ انواع كارت گرافيك انويديا Geforce و Quadro و كارت گرافيك AMD رادئون براي مقايسه و خريد دردسترس متخصصان است.
هم انديشي ها