جنگلزدايي كنوني روند گرمايش زمين را تسريع ميكند
دانشمندان در مقالهاي در Nature Communications، هشدار ميدهند تا زماني كه از بين بردن جنگلهاي مناطق گرمسيري متوقف نشود، ميانگين دماي جهاني ميتواند ۰.۸ درجه سانتيگراد افزايش يابد. حتي با تلاشهاي ديگر در جهت كاهش توليد گازهاي حاصل از سوختهاي فسيلي بنا به عقيدهي پائولو آرتاكسو، استاد دانشگاه فيزيك دانشگاه سائو پائولو (IF-USP):
اگر ما با سرعت كنوني به سمت تخريب جنگل پيش برويم (حدود هفت هزار كيلومتر مربع در سال در جنگلهاي آمازون)، در سه تا چهار دهه، به خسارت تجمعي عظيمي برخورد خواهيم كرد. اين امر گرم شدن كرهي زمين را بدون در انديشه متخصصين گرفتن تمام تلاشهاي ديگر براي كاهش گازهاي گلخانهاي، سرعت خواهد بخشيد.
اين گروه علمي بعد از تعريف يك مدل از شرايط كنوني اتمسفر زمين، با استفاده از شبيهسازي كامپيوتري كه در آن از يك مدل عددي اتمسفر ارائهشده توسط سازمان ملي هواشناسي بريتانيا (Met Office) به اين نتايج رسيد. مدل شامل عوامل هواشناسي نظير ذرات معلق در هوا، تركيبات آلي فرار (Volatile Organic Compounds :VOCs) حاصل از فعاليتهاي بشر، تركيبات آلي فرار حاصل از طبيعت (بيوژنيك)، اوزون، كربن دياكسيد، متان و ديگر مواردي بود كه سطح آلبدو در آنها دماي جهاني را تحت تأثير قرار ميدهد. آلبدو (Albedo) يك سنجه از درصد بازتاب نور از سطح يك جسم است. اثر آلبدو در مورد زمين، معياري از مقدار انرژي خورشيدي بازتابشده از زمين است. مقدار تابش جذبشده بر اساس نوع سطح تغيير ميكند.
اين كار توسط كاترين اسكات، پژوهشگر دانشگاه ليدز (بريتانيا) بر اساس سالها تجزيهوتحليل و مطالعه عملكرد جنگلهاي گرمسيري و معتدل، گازهاي انتشاريافته از گياهان و مطالعه تأثير آنها بر تنظيمات آب و هوايي انجام شده است. آرتاكسو ميگويد:
پس از تصحيح مدل تعريف شرايط كنوني اتمسفر زمين و افزايش دماي از سال ۱۸۵۰، ما يك شبيهسازي انجام داديم كه در آن همان سناريو حفظ شده بود ولي تمام جنگلها حذف شده بودند. نتيجه افزايش معني دار ۰.۸ درجه سانتيگراد در ميانگين دما بود. به عبارت ديگر اگر اكنون هيچ جنگلي روي اين سياره وجود نداشته باشد، دما يك درجه بالاتر خواهد بود. اين مطالعه همچنين نشان داد كه اختلاف مشاهدهشده در شبيهسازيها عمدتا ناشي از انتشار مواد آلي فرار بيوژنيك از جنگلهاي گرمسيري است. زماني كه اين مواد آلي فرار بيوژنيك اكسيد ميشوند، به سمت بالا ميروند و ذراتي ايجاد ميكنند كه با منعكس كردن بخشي از تابشهاي خورشيدي، هوا را خنك ميكنند. از بين رفتن جنگلها به معناي عدم وجود مواد آلي فرار بيوژنيك و حذف تأثير خنككنندگي آنها و در نتيجه گرمتر شدن هوا است. اين مسئله در مدلسازيهاي مطالعات قبلي در انديشه متخصصين گرفته نشده بود.
جنگلهاي مناطق معتدله مواد آلي فرار متفاوتي توليد ميكنند كه داراي ظرفيت كمتري براي توليد اين ذرات خنككننده هستند. پوشش جنگلي تقريبا يكسوم از سطح خشكي كره زمين را ميپوشاند؛ اين مقدار بسيار كمتر از وسعت مناطق جنگلي است كه تا قبل از آغاز دخالت هاي بشر روي سطح زمين وجود داشته است. بخشهاي زيادي از جنگلها در اروپا، آسيا، آفريقا و آمريكا از بين رفتهاند. آرتاكسو ميگويد:
اين مقاله به تأثير مستقيم و فوري آتشسوزي جنگل، مانند انتشار كربن سياه (كربن سياه در نتيجهي احتراق ناقص سوختهاي فسيلي و سوختهاي زيستي ايجاد ميشود و علاوه بر تأثير مستقيمي كه روي سلامت انسان دارد، با جذب نور خورشيد سبب گرم شدن جو زمين ميشود)، نپرداخته است؛ تأثير آني افزايش دما، وجود دارد؛ ولي فقط براي چند هفته ميماند و پايدار نيست. اين مقاله دربارهي تأثيرات بلندمدت پوشش جنگلي روي تغييرات دمايي است.
جنگلزدايي قطعا روي مقدار ذرات معلق موجود در هوا و اوزون تأثير ميگذارد و كل تعادل تابشي اتمسفر را تغيير ميدهد. مطالعهي اخير باز هم ضرورت حفظ پوشش جنگلي جهاني را نشان ميدهد. ضروري است كه نهتنها تخريب جنگلها را متوقف كنيم؛ بلكه براي مناطق گرمسيري، به فكر وسعت دادن به پوشش جنگلي باشيم. در غير اين صورت تلاش براي كاهش گازهاي گلخانهاي حاصل از سوختهاي فسيلي تغييري چنداني در شرايط بهوجود نخواهد آورد.
هم انديشي ها