باورهاي غلط درباره بيت كوين و ارزهاي ديجيتال

معرفي شيوه‌‌هاي جديد سرمايه‌گذاري، سوالات زيادي براي سرمايه‌گذاران و تحليل‌گران ايجاد كرده‌ است. سلبريتي‌ها و سرمايه‌گذاران مشهور، روزانه با انتشار توييت‌ها و پست‌هاي مختلف به‌نحوي حمايت خود از رمزارزها يا خلاف آن را در شبكه‌هاي اجتماعي اعلام مي‌كنند و حتي اشخاصي كه در اين حوزه فعاليتي ندارند نيز تا حدي با اين مفاهيم آشنايي دارند.

از طرفي پذيرش ارزهاي ديجيتال در شركت‌هاي مختلف به‌عنوان روشي براي پرداخت نيز نقطه عطفي براي اين صنعت شمرده مي‌شود و به‌انديشه متخصصين نمي‌رسد كه راه برگشتي از آن وجود داشته باشد. با افزايش چشمگير محبوبيت ارزهاي ديجيتال در سال‌هاي اخير، شايعات و باورهاي نادرستي درباره اين فضا و رمزارزهاي مختلف شكل گرفته‌ است. در اين ميان افراد زيادي هم به هدف سودجويي به اين شايعات دامن مي‌زنند و اگر شخصي اطلاعات كافي درباره اين صنعت نداشته باشد، ممكن است آن‌ها را باور كند.

تماشا در يوتيوب | تماشا در IGTV |تماشا در آپارات

در اين مقاله ضمن معرفي رايج‌ترين باورهاي نادرست درباره رمزارزها، دلايل نادرستي آن‌ها را مطالعه مي‌كنيم.

پيش از شروع، توجه به دو نكته لازم است:

• بسياري از مواردي كه در ادامه به‌عنوان «باور نادرست» به آن‌ها اشاره مي‌شود، ممكن است در تمامي شرايط كاملاً نادرست نباشند و رگه‌هايي از حقيقت در آن‌ها نهفته باشد.
• در نادرست بودن برخي از اين موارد بين متخصص كارشناسان، ناظران و صاحب‌انديشه متخصصينان دنياي اقتصاد و ارزهاي ديجيتال اتفاق انديشه متخصصين وجود ندارد. در اين موارد سعي مي‌شود پس از اشاره به هم انديشي ها موافقان و مخالفان، نتيجه‌گيري به مخاطب واگذار شود.

اين گزاره به خودي خود، گزاره‌اي درست است؛ ارزهاي ديجيتالي مانند بيت كوين كه از سيستم «گواهي اثبات كار» (PoW) استفاده مي‌كنند، در شكل فعلي خود قطعاً به محيط زيست آسيب مي‌رسانند. اما بايد توجه داشت باتوجه به منابع فعلي انرژي بشر، هر محصول و پديده‌اي كه الكتريسيته مصرف كند، به‌نوعي به محيط زيست آسيب مي‌زند.

درواقع چيزي كه در اين ميان باوري غلط است، پررنگ نشان دادن نقش ارزهاي ديجيتال در توليد گازهاي گلخانه‌اي و آسيب رساندن به محيط زيست است. براي مثال، براساس نتايج تحقيقات بيت كوين درمقايسه با سيستم بانكداري سنتي، استخراج طلا و حتي گيمينگ برق بسيار كمتري مصرف مي‌كند.

به‌كاربردن عبارت «هدر رفتن انرژي» را تنها زماني مي‌توان درست دانست كه در ازاي مصرف آن، ارزشي به دست نيايد. شبكه بيت كوين با ارائه خدمات به ميليون‌ها نفر، از جمله افرادي كه به شبكه‌هاي پرداخت سنتي دسترسي ندارند، ارزشي برابر يك تريليون دلار دارد. بيشتر ماينرها در مكان‌هايي با منابع برقي فراوان و رايگان فعاليت مي‌كنند. برق مصرفي موجود در اين مكان‌ها اغلب از منابع تجديدپذير هيدروالكتريسيته (برق توليد شده از نيروگاه‌هاي آبي) يا الكتريسيته زمين‌گرمايي (توليد انرژي الكتريكي از انرژي زمين‌گرمايي) توليد مي‌شود كه مصرف سوختي برابر با يك هشتم نيروگاه‌هاي سوخت زغالي دارند.

علاوه‌براين، امروزه حداقل ۳۹ درصد انرژي مورد نياز براي استخراج بيت كوين از انرژي تجديدپذير تأمين مي‌شود و اين سهم به سرعت نيز در حال افزايش است. براي مقايسه، اجرا و توسعه برنامه‌هايي مانند TikTok و FedEx يا برنامه‌هاي وزارت دفاع ايالات متحده نيز انرژي بسيار زيادي مصرف مي‌شود يا سيستم مالي و بانكي مدرن هم براي كاركرد روزانه در هر شعبه، سرور و شبكه پرداخت الكترونيكي به مقدار بسيار زيادي برق نياز دارد.

از طرفي بسياري از رمزارزها نيز خودكفا هستند، براي توليد و ارزش‌گذاري به كالاي فيزيكي وابسته نيستند و با استفاده از مكانيسم گواه بر سهام (PoS) در شبكه خود با محيط‌زيست سازگاري دارند.

با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به اينكه مخترع بيت كوين، مادر همه ارزهاي ديجيتال، با نام مستعار ساتوشي ناكاموتو شناخته مي‌شود، بي‌اعتمادي به نحوه انجام تراكنش‌ها مي‌تواند از مهم‌ترين دغدغه‌هاي هر شخص بعد از آشنايي با دنياي رمزارزها باشد.

افزون‌بر‌آن، ابزارهايي به هدف دسترسي به اطلاعات بيشتر و مطالعه فعاليت‌هاي غيرقانوني در بلاك چين براي نهاد‌هاي مختلف دولتي و مالي موجود است. درواقع فناوري بلاك چين بيت كوين با ذخيره اطلاعات تراكنش‌ها و ثبت زمان و مكان آن‌ها مانع از ناشناس‌بودن تراكش‌ها مي‌شود.

البته نبايد فراموش كرد جدا از بيت كوين، رمزارزهاي ديگري مانند مونرو (Monero) و دش (Dash) كه به Privacy Coin شهرت دارند، تمركز بيشتري بر حفظ حريم خصوصي دارند و تراكنش‌ها در آن‌ها به‌صورت ناشناس

برخي معتقدند كه فناوري ارزهاي ديجيتال و بلاك چين‌ها تنها براي افرادي كه با تكنولوژي سروكار دارند مناسب است و درك آن براي ساير افراد بسيار پيچيده است. همين استدلال زماني براي استفاده از اينترنت و كامپيوتر نيز مطرح مي‌شد؛ اما امروزه شاهد همه‌گير شدن و استفاده‌ي حداكثري از اين تكنولوژي‌ها هستيم.

كدي كه براي ايجاد رمزارزها به كار مي‌رود، بسيار پيچيده تر از فرايند كاركرد دستگاه‌هاي چاپ اسكناس است؛ اما براي استفاده از محصول هر دو نيازي به دانستن روند پيدايش آن‌ها نيست.

عموماً افراد از ورود به اين حوزه هراس دارند و آن‌ را مخصوص فعالان حوزه مالي مي‌دانند، شما براي كار با ارزهاي ديجيتال نيازي به نوشتن كد يا قرارداد‌هاي هوشمند نداريد، امن نگه داشتن پسورد كافي است.

اين نكته درباره رمزارزها نيز صدق مي‌كند. اگر تابحال ازطريق اينترنت پولي جابه‌جا كرده‌ايد يا پرداختي انجام داده‌ايد، به‌راحتي قادر خواهيد بود فعاليت‌هاي مربوط به اين حوزه را انجام دهيد. براي خريد و فروش و هولد ‌كردن ارزهاي ديجيتال يا سرمايه‌گذاري روي آن‌ها، تنها دانستن يك سري مفاهيم پايه و اينكه از كدام صرافي يا ولتي (كيف پول ديجيتال) استفاده كنيد، كفايت مي‌كند.

البته نمي‌توان منكر اين واقعيت شد كه دنياي رمزارزها همچنان براي بسياري از افراد ازجمله افراد مسن پيچيده به‌انديشه متخصصين مي‌رسد.

ارزهاي ديجيتال در خوشبينانه‌ترين حالت مي‌توانند در آينده در مقياس بسيار بزرگي استفاده شوند؛ اما هرگز نمي‌توانند جايگزيني براي پول كاغذي يا سنتي باشند. بعد از اختراع هواپيما، سفر با آن جايگزين سفر با قطار نشد يا ارتباط تلفني بعد از پيدايش رايانامه از بين نرفت.

البته ارزهاي ديجيتالي مانند تتر (استيبل كوين‌ها) كه پشتوانه‌ي آن‌ها پول فيات كشورها است، مي‌توانند در آينده در بسياري مصارف جاي پول‌هاي فيات سنتي را بگيرند.

با اينكه برخي از كشور‌ها مانند نيجريه، روسيه يا بلاروس، به گرمي پذيراي رمزارزها و به‌طور خاص بيت كوين نيستند؛ اما در برخي ديگر به فناوري ارزهاي ديجيتال بهاي زيادي داده مي‌شود تا جايي كه حتي براي مقامات مسئول دوره‌هاي آشنايي با اين فناوري برگزار مي‌شود و حتي چندي پيش السالوادور بيت كوين را به‌عنوان ارز رسمي خود معرفي كرد.

تمركززدايي، اصلي‌ترين تفاوت رمزارزها با پول فيات است و به دليل همين ويژگي، با پيشرفت هر روزه اين فناوري و حركت رو به جلوي آن در سراسر جهان، سركوب آن توسط دولت‌ها امكان‌‌پذير نيست؛ اما شايد كمي مقررات بيشتر، دولت‌هاي ناراضي را نيز مجاب كند.

برخي افراد بيشترين متخصصد رمزارزها را مربوط به فعاليت‌هاي غيرقانوني مي‌دانند و اين تفكر، يكي از قديمي‌ترين و رايج‌ترين باورها درباره ارزهاي ديجيتال است.

استفاده از ناشناس‌بودن تراكنش‌هاي بيت كوين در بازارهاي سياه مانند سيلك رود (بازار الكترونيك فروش مخدرها) يكي از دلايل رواج اين شايعه است؛ اما بايد به ياد دانست كه اين ناشناس‌بودن تراكنش‌ها، نبود اثرانگشت يا امضا، آن‌ها به پديده‌اي رديابي‌نشدني تبديل نمي‌كند.

با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به تحقيقي ديگر كه براي تجزيه و تحليل الگوهاي گردش پول در شبكه بيت كوين انجام گرفت، در گذشته بيشتر فعاليت‌هاي انجام شده ازطريق بيت كوين، مربوط به بازارهاي سياه و قمار بوده است؛ اما امروزه اين‌گونه فعاليت‌ها سهم كوچكي از متخصصد‌هاي اين ارز ديجيتال را شامل مي‌شوند.

با افزايش سرمايه‌گذاري صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري يا بانك‌هاي بزرگ مانند گلدمن سَكس و مورگان استنلي روي بيت كوين و ساير ارزهاي ديجيتال، شايعات بسياري درباره پرسود‌بودن ارزهاي ديجيتال رواج يافت.

از طرفي تبليغ سودآور‌بودن سرمايه‌گذاري روي ارزهاي ديجيتال، ماينر‌ها را به مشاركت در شبكه و ماين‌كردن تشويق مي‌كند؛ اما بايد توجه داشت كه هر رمزارزي براي هر فردي مناسب نيست؛ اخبار و اتفاقات در سراسر جهان مي‌تواند باعث نوسانات زيادي در بازار اين حوزه شود. همان‌طور كه براي هر فعاليتي با پول فيات خود احتياط مي‌كنيد، براي هر تصميمي در حوزه ارزهاي ديجيتال نيز تمام جوانب را بسنجيد و بدون مطالعه، تراكنشي انجام ندهيد يا اختيار دارايي ديجيتالي خود را به دست كسي نسپاريد.

به زبان ساده، به رمزارزي كه بلاك چين اختصاصي داشته باشد، كوين؛ و به رمزارزي كه روي بلاك چين مخصوص رمزارز ديگري ساخته شود، توكن مي‌گويند.

كوين‌هاي ديجيتالي مانند اتريوم، بلاك چيني بومي و مخصوص به خود دارند؛ اما توكن‌هاي ديجيتالي مانند شيبا روي بلاك چين‌هاي موجود به وجود آمده‌اند.

در برخي از كشور‌ها مانند هلند، كره جنوبي، دانمارك، ايتاليا و سنگاپور فناوري ارزهاي ديجيتال هنوز آنچنان همه‌گير نشده‌اند و به همين دليل درآمدهاي حاصل از مبادلات ارزهاي ديجيتال در اين كشورها مشمول ماليات نمي‌شود. بااين‌حال، در بسياري از كشورها، ماليات گذاشته شده روي فعاليت‌هاي حوزه ديجيتال، مستقيماً به مقدار درآمد در قبال مقدار هزينه‌ بستگي دارد و هر كشوري هم قوانين مخصوص به خود را دارد: ايالات متحده، بريتانيا و استراليا از سود سرمايه ماليات مي‌گيرند، ژاپن درآمدهاي حاصل از فعاليت در اين حوزه را «درآمد متفرقه» مي‌داند و قوانين مالياتي آلمان نيز بسته به خريد، سرمايه‌گذاري يا فروش متفاوت است . هرچه سيستم نظارتي كشور پيشرفته‌تر باشد، سيستم مالياتي پيچيده‌تر است.

بيت كوين دارايي ديجيتالي است كه براي خريد كالا يا استفاده از خدمات الكترونيك استفاده مي‌شود و تراكنش‌هاي مربوط به اين ارز ديجيتال روي شبكه ديجيتالي به نام بلاك چين

خيلي از اشخاص معتقدند كه چون بيت كوين تحت نظارت دولتي نيست، پس پشتوانه مالي هم ندارد و تنها يك عدد است. اين گفته به‌طور كلي درباره هر ارزي مي‌تواند صادق باشد. چراكه ارزش، وابسته به طبيعت است و بازار مي‌تواند روي هر چيزي، هرطور كه بخواهد و هر زمان كه بخواهد ارزش‌گذاري كند. ماهيت ارزش پول و طلا هم از ابتدا به همين شكل به وجود آمده است.

آنچه به پول سنتي (اسكناس) اعتبار مي‌بخشد، اجبار به استفاده از آن توسط دولت و توافق براي استفاده از آن توسط مردم است. سرعت بالا و هزينه پايين تراكنش‌ها و عدم نظارت متمركز براي ارزي مانند بيت كوين، به آن، مانند هر پول در گردشي اعتبار مي‌بخشد.

آنچه ارزش بيت كوين و در كل همه ارزهاي ديجيتال را تعيين مي‌كند در واقع عرضه و تقاضا در اين سيستم است و هر چيزي كه براي پرداخت استفاده شود،‌ مي‌تواند به‌عنوان پول تلقي شود.

بسياري از مردم درباره‌‌ي سرنوشت بيت‌ كوين بعد از استخراج كل ۲۱ ميليون آن اطلاعات كافي ندارند و گمان مي‌كنند كه بعد از آن ماينرها ديگر انگيزه‌اي براي ادامه فعاليت نخواهند داشت و شبكه نابود خواهد شد.

از سوي ديگر، استدلال كساني كه به آينده‌ي برخي آلت‌كوين‌ها خوشبين هستند اين است كه بيت كوين هم روزي تنها كسري از يك پني ارزش داشته است و با تكيه به همين امر پيش‌بيني‌هاي هيجان‌انگيزي درباره آينده آلت كوين‌هاي ارزان‌ارزش ارائه مي‌دهند.

رشد ارزش آلت كوين‌ها يا شت كوين‌ها بسته به ويژگي‌هاي آن‌ها متفاوت است؛ اما به‌عقيده‌ي بسياري بيت كوين به دلايلي مانند «اولين بودن» و «شناخته‌شده‌ترين بودن» هيچگاه جايگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترين رمزارز دنيا از دست نخواهد داد.

مي‌توان گفت كه بيت كوين تازه درحال متداول شدن بين افراد عادي است.

هر وسيله‌اي كه كمياب و متخصصدي باشد را نمي‌توان حباب و بي‌دوام دانست

با پذيرش بيت كوين و ارزهاي ديجيتال در جوامع مختلف به‌عنوان روشي براي پرداخت، اين فناوري روز به روز بيشتر از قبل رسميت پيدا مي‌كند و با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به محدود‌بودن منابع بيت كوين، تقاضا براي آن به‌شدت رو به افزايش است.

توجه داشته باشيد اينكه ارزش بيت كوين (يا هر ارز ديجيتال ديگري) درحال‌حاضر دچار حباب است، مباحثهي ديگر است. منظور از حباب موقت در اين مورد، گذرا و مقطعي بودن كل پديده، بازار و فناوري ارزهاي ديجيتال است، كه به‌احتمال زياد باوري غلط است.

با قدرتمند‌شدن كامپيوترهاي كوانتومي، بسياري از متخصصان نگران رمزگشايي بلاك چين‌ها و دزديده‌شدن ارزهاي ديجيتال خود (به‌خصوص بيت كوين) توسط آن‌ها هستند؛ اما اين پيش‌بيني تنها در صورتي رخ خواهد داد كه شبكه بيت‌كوين در سال‌هاي آينده هيچ پيشرفتي را تجربه نكند. حتي در چنين حالتي نيز براي اين اتفاق حداقل پنج تا ۱۰ سال زمان لازم است. درنتيجه متخصصان امروزي نيازي به نگراني درباره رمزگشايي بيت‌كوين توسط كامپيوتر‌هاي كوانتومي ندارند.

امروزه ارزش يك بيت كوين كامل به قدري بالا است كه خريداران تازه‌ وارد در شبكه ‌آن شوكه مي‌شوند؛ اما ازآنجاكه بيت كوين شبكه‌اي ديجيتالي است، مي‌تواند به بيش از صد ميليون قطعه تقسيم شود؛ بنابراين، نيازي به خريد يك بيت كوين كامل نيست و مي‌توان بخش كوچكي از آن را خريد، فروخت يا ارسال و دريافت كرد. با افزايش ارزش بيت كوين، ارزش هر سهمي كه از آن داشته باشيد نيز به همان مقدار رشد خواهد كرد.

طرح پانزي مانند شركت‌هاي هرمي عمل مي‌كند كه در آن سود سرمايه‌گذاران اوليه، از پول سرمايه‌گذاران بعدي در شبكه تأمين مي‌شود و اگر مشاركت‌كنندگان جديد و به تعداد كافي در شبكه آن وارد نشوند، با ضرر و زيان فرو خواهد پاشيد.

فورك به‌معناي انشعاب و چندشاخه‌شدن است. در بلاك چين‌ها، عدم توافق نودهاي درون شبكه درباره وضعيت آتي بلاك چين، منجر به ايجاد انواع فورك‌ها و آلت كوين‌ها مي‌شود و درنتيجه زنجيره اصلي بلاك‌ها به دو يا چند شاخه تقسيم مي‌شوند كه همگي آن‌ها معتبر هستند. براي مثال، بيت كوين كش درنتيجه يكي از فورك‌هاي بيت كوين به وجود آمده است.

بعد از گم‌كردن بيت كوين، هيچ راه دسترسي به آن‌ها وجود نخواهد داشت و درست مانند بقيه بيت كوين‌ها در بلاك چين باقي مي‌مانند. اين اتفاق مي‌تواند باعث افزايش بهاي بيت كوين شود، چراكه با كاهش بيت كوين‌هاي موجود براي مبادلات، تقاضا براي باقي بيت كوين‌ها بيشتر مي‌شود و براي جبران اين تقاضا، ارزش آن افزايش پيدا مي‌كند.

انديشه متخصصينات شما متخصص اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران درباره اين باورهاي نادرست چيست؟ جاي چه شايعات ديگري درباره ارزهاي ديجيتال در اين فهرست خالي است؟

اين مقاله حاوي توصيه يا پيشنهاد اقتصادي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران نيست. خطر از‌دست‌دادن سرمايه در هر سرمايه‌گذاري وجود دارد و سرمايه‌گذار بايد پس از مطالعه و تحقيق، خود تصميم نهايي را اتخاذ كند و مسئوليت تبعات آن را بر‌عهده بگيرد.